TEKNOLOJİ VE TASARIM

                    İnovasyon süreci, bilginin ekonomik ve toplumsal faydaya dönüştürülmesi olarak tanımlanır. İnovasyon bir  süreç olduğuna göre insanlığın var oluşundan beri inovasyonun da bir tarihi gelişim süreci vardır.   İnsanoğlu gönderildiği dünyaya uyum sağlamak ve kendine göre işlerini kolaylaştırmak için tüm enerjisini harcadı hala da harcıyor.  Bu yeteneğine de zeka denildi.  İnsanlar  beyninde doğuştan kendisine verilen ''zihinde canlandırdığı biçimler'' i hayata geçirme güdüsü ile çevresini geliştirerek değiştirmeye çalıştı. Zekasını hep bu şekilde kullandı.

                     Tarih boyunca bu zekasını kullanabilmesi için insanoğlunun önüne bir çok fırsatlar geldi. Örneğin avcılık ile beslenen ilk topluluklar, belki de av yapmanın çok zor bir iş olmasından dolayı işlerini kolaylaştırmak için at, koyun, keçi gibi hayvanları evcilleştirmeye çalıştı. Tabi bunların evcilleştirilebilmesi için bir ev gerekti. Öncelikle kendilerine ev yaparak zihinlerindeki mağara veya sığınak formunu geliştirerek değiştirdiler ve çeşitli şekillerde değişik evler yaptılar. Böylece insanoğlu ilk ''Ürün İnovasyonu'' denemelerini gerçekleştirdi ve ilk yerleşik hayata adım attı.

                      Tabi ki yerleşik hayata adım atmadan önce ateşi buldular. Önceleri ateşi sürtünme gücüyle çok efor sarf ederek çıkarırken daha sonra çakmak taşını bularak  daha kolay ateş yakmaya başlamaları, obsidyenden kesici aletleri yapıp bunu daha kesici bir alet yapabilmek için cila kullanmaları, bu kesici aletleri savaşlarda, evcilleştirdikleri hayvanların derilerini yüzmede, tarımda, taş işçiliğinde kullanmaları da bir ''Ürün İnovasyonu'' hatta M.Ö. 10500 lerde Aşıklıhöyük/AKSARAY ' da obsidyenle dünyadaki ilk beyin ameliyatının yapılması hem Ürün inovasyonu hem de Hizmet İnovasyonudur.

              İnsanoğlu korunaklı evlere geçtikten sonra yani hayati tehlikeleri azalttıktan sonra çevresini geliştirerek değiştirme olgusuna daha çok önem verdi, daha çok zihin yordu. İşine yarayacak at, sığır, koyun, keçi gibi  hayvanları kendi yaşam çevrelerine alıştırarak zamanla onları eğitti, evcilleştirdi. Böylece tarihteki ilk ''Hizmet İnovasyon' larından birisi gerçekleşti.  Atlar insanların yüklerini taşıdı, keçiler et, süt, kıyafet yapabilmeleri için yünlerini verdi. Sığırlar tarlalarını sürdü. Bu şekilde insanoğlu çevresini geliştirmeye devam etti.

             Milattan sonra özellikle Atalarımızın İslamı kendilerine din olarak seçmelerinden sonra Müslüman Türklerin tasarıma, bilime inovasyona birçok katkıları oldu. Örneğin Aksaray da Selçuklular zamanında ipek yolunun kontrol altında tutulması için ve ülkeye ekonomik gelir sağlaması için yapılan Sultanhanı, Ağzıkarahan, Tepesidelikhan gibi kervansaraylarda ilk sigortacılık başlatılarak çok önemli bir ''Hizmet ve Pazarlama İnovasyonu'' yapılmıştır. Yani bu güzergahtan geçen kervanların canları ve malları Selçuklu hükümdarının koruması altındadır, garantilidir. Bu garanti sayesinde tüccarlar mallarını bu güzergahtan can ve mal endişesi duymadan kolaylıkla geçirebiliyorlardı. Bundan dolayı da yıldan yıla bu kervansaraylar daha fazla kullanıldı.

              Bu pazarlama zekası ile Selçuklular ipek yollarını yıllarca kontrolleri altında tutmuşlardır. Yine aynı kervansaraylarda tarihte ilk kez profosyonel lokantacılık ve otelcilik hizmetleri verilerek yine Ürün, Hizmet, Pazarlama ve Organizasyonel İnovasyonları bir bütün halinde yapılmıştır. Bu önemli inovatif hizmetler sonrasında Selçuklu İmparatorluğu, Anodolu Selçuklu ve devamında Osmanlı İmparatorluğu önemli markalar haline gelmiştir. Kervansaraylardan geçen dünya ülkeleri bu zekayı kendi ülkelerine taşımışlardır.

                                                                                                                                                                                                                          23.12.2012
                                                                                                                                                                                                     Daha Güçlü Bir Türkiye Dileğiyle.....
                                                                                                                                                                                                                        Celal ÖNGÜN
                                                                                                                                                                                                     Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni