MAKALE: Samed Behrengi Kitaplarıyla Kurgulanan Yaratıcı Drama Etkinliklerinin Öğrencilerin Yazma Becerisine ve Tutumlarına Etkisi
Uzun süredir yaşamımın her alanında var olan Yaratıcı Drama İle ilgili sizler ile paylaşımlarımın kısıtlı olduğunun farkına varmaktayım. Üretmek güzel ise, ürettiğini ortaya koymak ve paylaşmak elbette en güzeli.
Yaratıcı Drama Liderliği eğitimi yolculuğumu, bir öğretmen olarak, alana hizmet edebilecek bir bitirme projesi ile tamamladım. Süreç uzun, kıymetli kazanımlarla dolu, meslekte olgunlaştırıcı yaşantılarla bezeliydi. Bu yolculukta her daim yanımda olan Bitirme Projesi Danışman Öğretmenim Sayın Yrd. Doç. Dr. Murtaza AYKAÇ ile sunum günleri ardından projemizi makale olarak paylaşmak istedik ve geçtiğimiz Nisan ayı içerisinde Uluslarası Sosyal Araştırmalar Dergisi ( The Journal of International Social Research ) makalemiz yayınlandı.
Makalenin tamamı http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt7/sayi31turkce.htm adresinde bulunmakla beraber, sizlerle bu makaleden derlediğim kısa anektodları paylaşmak istiyorum. İleride olası yeni araştırmalara bulguları, sonuçları ve önerileri ile belki de kaynak olabilmesi dileğiyle...
SAMED BEHRENGİ KİTAPLARIYLA KURGULANAN YARATICI DRAMA ETKİNLİKLERİNİN ÖĞRENCİLERİN YAZMA BECERİSİNE VE TUTUMUNA ETKİSİ
Güneş ERKAN*
Yrd. Doç. Dr. Murtaza Aykaç**
Öz
Samed Behrengi kitaplarıyla kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin yazma becerisine ve tutumuna etkisini ortaya koymak bu araştırmanın genel amacını oluşturmakadır. Araştırma, 2013- 2014 Öğretim Yılı Güz Dönemi' nde Mersin ili Tarsus ilçesi Saime Özçürümez İlkokulu 3. sınıfında öğrenin gören deney grubunda 23, kontrol grubunda 21 öğrenci olmak üzere toplam 44 öğrenci ile yürütülmüştür. Öğrencilerin yazma becerisine ait nicel veriler Sever (2004) tarafından geliştirilen " Kompozisyon Değerlendirme Ölçeği" ve Kırmızı (2009) tarafından geliştirilen "Yazı Yazmaya Yönelik Tuum Ölçeği" ile toplanmıştır. Ölçme araçları deney ve kontrol gruplarında yapılan çalışmalarda hem ön test hem de son test olarak kullanılmıştır. Elde edilen nicel veriler SPSS programında çzöümlenmiştir.
Giriş
İlköğretim dönemi çocuğun yazmayı öğrenmesinde ve gelştilmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu dönemde yapılacak çalışmalr öğrencinin mekanik olarak yazmayı öğrenmesinin yanında , yazmayı alışkanlık haline getirmesine ve yazmaya karşı olumlu tutum geliştirmesine yönelik olmalıdır.
İlköğretim ( 1.-5. sınıflar) Türkçe öğretimi programında öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmek için önce zihinsel hazırlık yaptırılması gerektiği vurgulanmaktadır. Yani diğer dil becerilerinde olduğu gibi yazma becerisinin geliştirlmesinde de yazma öncesi, yazma sırası ve yazma sonrası etkinlikler ardışık olaak gerçekleştirilir.
Bununla birlikte, "yazım", "noktalama", "sözcük bilgisi", "cümle bilgisi" ve "doğru söyleyiş" gibi dilbilgisi çalışmaları ile desteklenen okuduğunu anlama ve yazılı anlatım becerileri, öğrencilerin anadilinin etkinlik alanları arasında yaşamsal bir öneme sahiptir. Ancak, ülkemizde bu becerilerin yeterince geliştirilmediği yaşamın her alanında karşımıza çıkan bir gerçektir. Bunun en önemli nedenlerinden birisi, ilköğretimden başlayarak çocuklarda dil bilinci ve duyarlılığının oluşmasını sağlayacak, dilin tüm olanaklarını yansıtan yazınsal metinlere ve bunları anlamaya dönük etkinlilere anadil öğretiminde yeterince yer verilmeyişi olmaktadır. Bu durumla ilgili olarak Aslan( 2007) da yazınsal çocuk kitaplarının Tğrkçe derslerinde temel araç olarak kullanılabileceğini ve bu sayede okuduğunu anlama ve yazılı analatım becerileri ile ilgili sorunların giderilebileceğini belirtmektedir.
Susar Kırmızı (2009) ' ya göre yazma başarısını etkileyen birçok etken bulunmaktadır. Öğrencinin yazmaya yönelik isteğinin güçlendirilmesi yalnızca sınıf içinde kullanılan yöntemle açıklanamaz. Yazmaya yönelik olumlu bir isteğe sahip olmak aynı zamanda yazmaya yöneik olumlu bir tutumu da gerktirir.
Yazınsal anlatım becerisinin geliştirilmesinde ve yazmaya yönelik olumlu bir tutum geliştirilmesi açısından çocuk edebiyatı, çocuklardaki hayal gücünü desteklemesi açısından son derce önemlidir. İlk çocukluk dönemnde dinlenilen masallar ile ilöğretim çağında okunulan hikaye, roman tarzındaki çocuk edebiyatı eserleri çocuklardaki dilsel ve duygusal gelişimi beslemektedir.
Çocuk edebiyatının öncelikli sorumluluğu, çocukların duygu ve düşünce evrenini genişletmek, onlara dilin ve çizginin olanaklarıyla yaşam ve insan gerçekliğini tanıtmaktır. (Sever, 2012)
Çocuk edebiyatı, masalsı süreçler ile kurgulanan bir yazın türü olmakla beraber, hayata hazırlayıcı nitelik de taşımalıdır. Ertan ( 2011) ' e göre, Samed Behrengi çocuk edebiyatı alanında, bu bağlamda verdiği eserlerle önemli bir yer tutmaktadır.
Behrengi cesaretin önemine vurgu yaparken, yeniliğe açık olunması gerektiği mesajını, Küçük Kara Balık' ın hep aynı şeyleri yapmakan sıkılıp tüm tehlikeleri göze alarak denize ulaşma çabası ile göstermiştir.
Kavcar (1999) ' a göre, anadili eğitiminde izlenecek yol, baktırarak değil, yaptırarak eğitim olmalıdır. Tek bir yönteme bağlı kalmak yerine , yöntem zenginliği olmalıdır.
Eğitim- Öğretim sürecinde yaratıcı drma , programda belirtilen yazma becerilerinin geliştirlmesinde yaparak ve yaşayarak ğrenmeye olanak sağlayabilecek etkili bir yöntem olabilir. Adıgüzel (2012) ' e göre, eğitimde drama güçlü bir öğretim aracıdır. Bunun yanında öğrencinin kendisine dönmesini, kendini değerlendirmesini ve dramatik sorunlara yönelik geerli çözümler üretmesini sağlar, on bu açıya yönlendirir. Pek çok öğrenme biçiminde bulunan bilşsel, duyuşsal, sosyal ve devinişsel beceriler dramada katılım yolu ile elde edilir.
Çocuk edebiyatı metinleriyle kurgulanan yaratıcı drama etkinlikleri, öğrencilere hem bir yazarın çalışma zevkini verecek hem de çocuk edebiyatı metinlerinin içsellemesini sağlayacaktır. Ayrıntılı okuma yolu ile yazarın vermek istediğini anlamak ve anlaşılanın biçimlendirilerek yapılandırılması ve canlandırılması, öğrenciler için önemli bir öğrene sürecidir.( Neelands, 1998)
Türkçe öğretiminin vazgeçilmez araçlarından biri de çocuk edebiyatı metinleridir. Çocuk edebyatının en temel işlevlerinden biri çocuklara okuma sevgisi ve alışkanlığı kazandırmaktır. Çocuk, dilinin özelliklerini, niteliklerini bu ürünlerde görmekte ve bu ürünler aracılığıyla dilini doğru kullanmayı öğrenmektedir. Bu açıdan bakıldığında, çocuk edebiyatı metinlerinin öğrenci katılımına olanak sağlayacan yaratıcı drama gibi yöntem ve tekniklerle verilmesi etkili bir öğrenme süreci açısından büyük bir öneme sahiptir.
PROBLEM CÜMLESİ
Bu araştırma, Samed Behrengi kitaplarıyla kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin yazmaya yönelik tutumlarına ve becerisne etkisi var mıdır? Sorusuna cevap aramaktadır.
AMAÇ
Türkçe öğretimi programında yer alan kendini yazılı olarak ifade etme kazanımlarının Samed Behrengi kitaplarıyla kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin yazma becerisi ve tutumuna etkisini ortaya koymak bu araştırmanın temel amacıdır.
YÖNTEM
Bu araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ön test- son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır.
SONUÇ
Elde edilen sonuca göre her iki grupta yapılan çalışmaların öğrencilerin yazma becerisine ve yazmaya yönelik tutumuna olumlu yönde etkilediği, bunun yanında hangisinin daha etkili olduğuna bakıldığında ise, deney grubunda yapılan Samed Behrengi kitaplarıyla kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin, kontrol grubunda uygulanan öğretmen kılavuz kitabı , öğrenci ders ve çalışma kitabına dayalı etkinliklere göre öğrencilerin yazma becerisi ve yazmaya yönelik tutumunu anlamlı dzeyde daha etkili arttırdığı sonucuna varılmıştır.
ÖNERİLER
- İlköğretimde çocuk edebiyatı metinleriyle kurgulanan yaratıcı drama etkinlikleri Türkçe Öğretminde yazma becerisinin geliştirlmesinde temel araçlardan biri olmalıdır.
- Yazar boyutunda yazma becerisine etkisi açısından, başka bir çalışmada farklı yazarların metinleriyle kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin yazma becerisine ve tutumuna etkisi araştırılabilir.
*Saime Özçürümez İlköğretim Okulu' nda Sınıf Öğretmeni
** Yrd. Doç. Dr., Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü
KAYNAKÇA
http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt7/sayi31turkce.htm
ADIGÜZEL,Ömer (2012) Eğitimde Yaratıcı Drama. Ankara: Naturel Yayıncılık. 2. Baskı.
ERTAN, Gamze Gizem ( 2011) Samed Behrengi' nin hikayeciliği ve İran Çocuk Edebeiyatı' ndaki Yeri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S,26, ss. 163- 171.
KAVCAR, Cahit (1999). Edebiyat ve Eğitim.Ankara: Engin Yayınevi.
NEELANDS, Jonothan (1998). Beginning Drama 11- 14. David Fulton Publishers, London.
SEVER, Sedat ( 2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
SEVER, Sedat ( 2012). Çocuk ve Edebiyat. Ankara. Tudem Yayınları.
SUSAR KIRMIZI, Fatma (2009). Türkçe Dersinde Yaratıcı Drama Yöntemine Dayalı Yaratıcı Yazma Çalışmarının Yazmaya Yönelik Tutuma Etkisi. Yaratıcı Drama Dergisi. Cilt 4, Sayı: 7, Ankara.
Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...