ÖĞRENME YOLCULUĞU

Bu yazıyı okumadan önce eğer okumadıysanız ( kabul edilme ihtiyacı, kabul iletilerinin ekonomisi) güncelerini okumanız, bu yazıyı okumanızı kolaylaştıracaktır.

Şimdiye kadar ki yazılarda yanlış bilgilendirmeye de neden olabilecek önemli bir ayrımı belirterek bu yazıya başlamak istiyorum. Eric Berne’nin Kabul İletileri kavramını kullanışı aslında “Kabul Açlığı” ifadesi veya kavramıdır.  Yani ilk yazıda belirttiğimiz temel ihtiyaçlar yani kabul, yerleştirme ve zamanı yapılandırma ihtiyacının kaynağı üç açlıktır. Kabul, yerleştirme/konumlanma açlığı ve zamanı yapılandırma açlığıdır.

Bu kavram neden önemli çünkü kabul doyurulması gereken bir ihtiyaç ve yokluğunda açlık çekiliyor, öğün geciktiğinde huzursuzlanıyor, sistem etkin işlemiyor, zihin açlıkla oyalanıyor,  en zor şartlarda çalınıyor veya psikolojik açlıktan dünyayla olan temas kaybediliyor.  

Temelde iki tür kabul iletisinden bahsedebiliriz. Pozitif ve negatif. Bir kabul iletisi kişiyi ( Sıcak Yumuşların Öyküsü’nde de olduğu gibi) sıcak ve yumuş tutuyorsa o ileti pozitiftir. Başka bir şekilde söylenirse kabul iletisi alındıktan sonra o kişi kendini iyi ve tam hissediyorsa pozitiftir.

Kabul iletisin kişinin canını acıtıyor, soğuk ve dikensi hissettiriyor ise negatiftir. Ya da kabul iletisi alındıktan sonra kötü ve tamamlanmamış hissediyorsa negatiftir.

En iyi açıklayan örnek bence; çocuğun saçını okşamak pozitif bir kabul iletisi iken vurmanın negatif bir kabul iletisi olduğudur.

Dikkat ettiğiniz gibi pozitif ve negatif olması verilen kişinin duygusu ile ilgilidir. Kabul iletisi veren kişinin niyeti ile ilgili değildir. Bunu özellikle belirtmek istiyorum çünkü niyetin ne olduğu, kabul iletisinin pozitif veya negatif olmasında kısmen etkili olsa da belirleyici değildir. ” ben iyi niyetle söyledim.” yaklaşımı veya “ben ona yardımcı olmak için söyledim.” Kabul iletisinin “ gerçek olması” gerekliliği ve temel özelliğiyle de uyumlu değildir. Yani iyi niyet gereklidir ama yeterli değildir.

Pozitif ve negatif kabul iletileri içeriklerine göre de kendi içlerinde ikiye ayrılırlar:  Davranışa yönelik kabul iletileri ve kişiliğe yönelik kabul iletileri.

Davranışa yönelik kabul iletilerini: Kişinin davranışını da içeren detay veren, eğitici, yönlendirici kabul iletileridir. Örnek: 12 puntodan küçük yazdığında okuyamıyorum ( -) veya 12 punto yazdığında rahatlıkla okuyabiliyorum. (+)

Kişiliğe yönelik kabul iletileri: Kişilik özelliklerine yönelik, genel kabul iletileridir. Pozitifi kişiyi iyi hissettirirken, negatifi zarar verici ve engelleyicidir. Örnek: Çok titiz birisin (+) Çok dikkatsizsin (+)

Toparlayacak olursak 4 çeşit kabul iletisinden bahsediyoruz:

1. Davranışa yönelik  (+) kabul iletisi
2. Davranışa yönelik (-) kabul iletisi
3. Kişiliğe yönelik (+) kabul iletisi
4. Kişiliğe yönelik (-) kabul iletisi

Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...