ESİNTİ - ESİN BURCU İLİŞ

ERKEN ÇOCUKLUK EĞİTİMİNDE BİLGİSAYAR KULLANIMINA YÖNELİK

BİLGİSAYAR VE ANAOKULU ÖĞRETMENLERİ İLE 6 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARININ GÖRÜŞLERİ*

 Burcu Esin İLİŞ

Aydın Merkez Cumhuriyet İÖO

Bilişim Teknolojileri Formatör Öğretmeni

esinburcu@hotmail.com

ÖZET

Bu araştırmanın amacı; okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan bilgisayar ve anaokulu öğretmenleri ile okulöncesi eğitime devam etmekte olan 6 yaş grubu çocuklarının erken çocukluk döneminde bilgisayar kullanımına yönelik görüşlerini incelemektir.

Araştırma İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan 7 bilgisayar öğretmeni, 41 anaokulu öğretmeni ve 6 yaş grubu 145 çocuk ile gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan yapılandırılmamış “6 Yaş Grubu Öğrencilerinin Bilgisayar Kullanma Düzeylerini Belirleme Amaçlı Görüşme Formu”, “Anaokulu Öğretmenlerinin 6 Yaş Grubu Öğrencilerinin Bilgisayar Kullanımına Yönelik Görüşlerini Belirleme Amaçlı Görüşme Formu”,“Anaokullarında Görev Yapan Bilgisayar Öğretmenlerinin 6 Yaş Grubu Öğrencilerinin Bilgisayar Kullanımına Yönelik Görüşlerini Belirleme Amaçlı Görüşme Formu” ile toplanmıştır. Araştırmanın verilerinin analizinde Frekans ve Yüzde kullanılmıştır.

Erken çocukluk döneminde bilgisayar kullanımına yönelik olarak, bilgisayarın görsel özelliğiyle dersin işlenişini kolaylaştırdığı ve öğrencilerin dersi daha çok sevdiği, dikkat dağınıklığını ortadan kaldırdığı belirlenmiştir. Bilgisayarın donanımsal aksaklıklarının 6 yaş çocuklarının bilgisayar derslerinde başarısızlık ve istekliliğinin azalmasına sebep olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilgisayarın 6 yaş grubu çocukları tarafından çok sevildiği, heyecanlı, eğlenceli, ilgi çekici ve değişik olduğu, bilgisayar kullanırken sıkılmadıkları sonucuna varılmıştır.6 yaş grubu çocuklarının bilgisayar kullanmanın keyifli olmasına karşın fiziksel etmenlere dikkat etmemeleri durumunda bilgisayarın kendileri için zararlı olabileceğinin farkındadırlar.

Anahtar Sözcükler: Bilgisayar; bilgisayar destekli eğitim; erken çocukluk dönemi; okulöncesi eğitim

 GİRİŞ

Okulöncesi eğitim, çocuğun kendisini, çevresini ve yaşamı tanımaya başladığı dönem olması ayrıca bu dönemde çocuğun zihinsel etkinliklerinin en üst seviyede gerçekleşmesi  nedeniyle önemi her geçen gün daha da artmaktadır. Okulöncesi eğitimin önemi araştırmacılar tarafından sürekli vurgulanmaktadır.

Demiriz, Karadağ ve Ulutaş’a göre (2003) okulöncesi dönem çocuğun çevresini tanımaya, çevresindeki insanlarla iletişim kurmaya çalıştığı, yaşadığı toplumun kurallarına ve değer yargılarına anlamlar yüklemeye gayret ettiği bunun sonucunda da kendisinde bazı davranış ve alışkanlıklar oluşturduğu dönemdir. Bu dönemde çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimi için sanatsal etkinlikler, müzik etkinlikleri, yaratıcı drama etkinlikleri, kritik düşünme ve problem çözme becerisi etkinlikleri, oyun etkinlikleri, dil etkinlikleri, fen ve doğa etkinlikleri ve bilgisayar etkinliklerine önem verilmesi gerekmektedir. Bu etkinliklerden özellikle bilgisayar destekli öğretimin eğitim ortamını zenginleştirmesi, yaratıcılığı geliştirmesi ve özgüven duygusunun gelişmesi açısından gerekli ve önemli olduğu düşülmektedir (Gacal, 2005; Arı ve Bayhan, 2002).

 Okulöncesi Eğitimde Bilgisayar Kullanımı

Gacal’a göre (2005) günümüzde doğdukları andan itibaren teknoloji ile karşılaşan çocuklar gündelik yaşamlarında da küçük yaşlarda bilgisayar kullanmaya başlamaktadırlar. Okullarda bilgisayar derslerinin etkili şekilde yürütülmesi sonucunda öğrencilerde problem çözme, işbirliği, kavram kazanma, buluş yoluyla öğrenme gibi becerilerin geliştiği gözlenmektedir.

Okulöncesi dönemde bilgisayar kullanımı sınıflarda bulunan bilgisayarlar ile ve sınıf öğretmeni tarafından etkinlikler sırasında ya da etkinlikleri pekiştirici olarak ilgili yazılımları kullanmak suretiyle gerçekleşmektedir. Bunun yanında bazı kurumlar bilgisayarı okulöncesi eğitimde bir ders olarak almaktadır. Bilgisayarı bir ders olarak alan kurumlarda derse yönelik olarak hazırlanmış bir bilgisayar odası bulunmaktadır.

Okulöncesi kurumlarda bilgisayarın etkili kullanılabilmesi için sınıf öğretmenlerinin bilgisayarı kullanabiliyor olmaları gerekmektedir. Sınıf öğretmeni tarafından öncelikle bilgisayarı açma kapama işlemleri öğretilmelidir. Daha sonra bilgisayarın kaç parçasının bulunduğu ve bu parçaların nasıl kullanılacakları öğretilmelidir. Okulöncesi çocuklarının bilgisayar kullanımı öğretmen rehberliğinde başlamalıdır. İleriki dönemlerde çocuklar bilgisayarı yalnız kullanmaları için bırakılsalar dahi öğretmenin sürekli olarak rehberlik yapması gerekmektedir (Demiriz, Karadağ ve Ulutaş, 2003).

Okulöncesi eğitimde bilgisayar kullanımı, el-göz koordinasyonunun gelişmesinde, dikkat yoğunlaştırmada, öğrendiği kavramların pekiştirilmesinde, karar verme becerisinin gelişmesinde katkı sağlayabilmektedir. Bunun yanında çocuklar bilgisayarı sürekli bir büyüğün rehberliğinde kullanmalı ve sürenin sınırlı tutulmasına dikkat edilmelidir (Oktay, 2002).

Okulöncesi eğitimde bilgisayarın kullanımında donanımsal özellikler açısından da öğrenci özellikleri dikkate alınması gerekmektedir. Öğrencilerin yaş özellikleri nedeniyle standart bilgisayarlar ve bilgisayar donanımları çocukların kullanımına uygun olmamaktadır.

Aral ve Ayhan’a göre (2002) erken çocuklukta bilgisayar kullanımı gerekli önlemler alındığı takdirde soyut kavramların somutlaştırılmasında etkili olmaktadır. Ayrıca çocuğun kısa süreli belleğinin gelişmesine, kavram gelişiminin desteklenmesine, öğrenilenlerin pekiştirilmesine, problem çözme yeteneğinin gelişmesine, okuma-yazma ve matematik gibi temel beceri alanlarında alıştırma yapmasına ve ilgi alanları edinmesine yardımcı olabilmektedir. Bu etkilerin olumlu yönde olmasını sağlayabilmek için anne-babaların ve öğretmenlerin, çocukların bilgisayar kullanımları konusunda kendilerini geliştirmeleri gerekmektedir.

Bilgisayarın okulöncesi eğitimde olduğu gibi eğitimde kullanılmasının yaygınlaşması ile birlikte bilgisayarın eğitimde kullanımına yönelik olarak “Bilgisayar Destekli Eğitim (BDE)”  kavramı karşımıza çıkmış bulunmaktadır.

Bilgisayar Destekli Eğitim

Bilgisayar Destekli Eğitim kendi kendine öğrenme ilkelerinin bilgisayar teknolojisi ile birleşmesinden oluşmuş bir öğretim yöntemi olup öğretim sürecinde bilgisayarın seçenek olarak değil, sistemi tamamlayıcı, sistemi güçlendirici bir öğe olarak kullanılmasıdır, Bilgisayar Destekli Eğitim’de bilgisayar, öğrenmenin meydana geldiği bir ortam olarak kullanıldığından öğretim sürecini ve öğrenme motivasyonunu güçlendiren, öğrencinin kendi öğrenme hızına göre yararlanabileceği, kendi kendine öğrenme ilkelerinin bilgisayar teknolojisiyle birleşmesinden oluşmuş bir öğretim yöntemidir. Bu yöntemin öğrenme öğretme süreçlerindeki başarısı çeşitli değişkenlere bağlı olmakla birlikte, yöntemin başarısında öğretim hedef ve davranışlarına uygun ders yazılımlarının sağlanması oldukça önemlidir. Bilgisayar Destekli Eğitim yönteminde, bilgisayar teknolojisi öğretim sürecine değil de, geleneksel öğretim yöntemlerine bir seçenek olarak  girmekte nitelik ve nicelik açılarından eğitimde verimi yükseltmede önemli bir rol oynamaktadır (Uşun, 2000).

Problem

            Erken Çocukluk Eğitiminde Bilgisayar Kullanımına Yönelik Bilgisayar Ve Anaokulu Öğretmenleri İle 6 Yaş Grubu Çocuklarının Görüşleri Nelerdir?

Alt Problemler

1. Erken Çocukluk Eğitiminde Bilgisayar Kullanımına Yönelik Bilgisayar Öğretmenlerinin Görüşleri Nelerdir?
2. Erken Çocukluk Eğitiminde Bilgisayar Kullanımına Yönelik Anaokulu Öğretmenlerinin Görüşleri Nelerdir?
3. Erken çocukluk eğitiminde bilgisayar dersi alan 6 yaş grubu çocuklar ile bilgisayar dersi almayan 6 yaş grubu çocuklarının bilgisayar kullanımına yönelik görüşleri nelerdir?

Sınırlılıklar          

1. Bu araştırma  İzmir merkez ve metropol ilçelerinden Bornova, Buca, Konak, Karşıyaka, Narlıdere, Çiğli’de bulunan okul öncesi eğitim kurumları ile sınırlıdır.

2. a.  Bu kurumlarda görev yapmakta olan bilgisayar dersi öğretmenlerinin görüşleri,

    b. Bu kurumlarda görev yapmakta olan anaokulu 6 yaş grubu öğretmenlerinin görüşleri,

    c. Bu kurumlara devam eden 6 yaş grubu çocuklarının görüşleri ile sınırlıdır.

Sayıltılar

1.  Görüşmeye katılan okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan bilgisayar öğretmenlerinin, anaokulu öğretmenlerinin ve okulöncesi kurumlara devam etmekte olan 6 yaş grubu çocuklarının; erken çocukluk döneminde bilgisayar kullanım ve uygulamalarına ilişkin görüşleri değerlendirilebilir niteliktedir.

2.   Veri toplama aracına verilen cevaplar gerçeği yansıtmaktadır.

 YÖNTEM

Okulöncesi kurumlarda görev yapmakta olan bilgisayar öğretmenlerinin, anaokulu öğretmenlerinin ve 6 yaş grubu çocukların erken çocukluk döneminde bilgisayar kullanımına ilişkin algılarını belirlemeye yönelik yapılan bu araştırma, betimsel araştırma modellerinden tarama modelidir. “Tarama modelleri, geçmişte ya da halen varolan bir durumu varolduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır.” (Karasar, 2005).

Okulöncesi kurumlarda görev yapmakta olan bilgisayar öğretmenlerinin, anaokulu öğretmenlerinin ve 6 yaş grubu çocukların erken çocukluk döneminde bilgisayar kullanımına ilişkin algılarını belirlemeye yönelik hazırlanan görüşme formları, görüşme yapılan bilgisayar öğretmenlerinin, anaokulu öğretmenlerinin ve 6 yaş grubu çocuklarının görüşme anındaki algılarıyla saptanmıştır.

Bu araştırmanın evrenini, İzmir ilinde bulunan okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan bilgisayar öğretmenleri, anaokulu öğretmenleri ve okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden 6 yaş grubu çocukları oluşturmaktadır. Araştırma için örneklem seçilmemiştir. Araştırma grubu amaca yönelik olarak yargısal örnekleme yolu ile  belirlenmiştir. Yargısal örnekleme; evreni genel hatlarıyla yansıttığı gözlemlenen ve yansıtacağı varsayımına dayalı olarak  araştırmanın amacına uygun olan alt kümelerden örnekleme yapmaya dayanan bir örneklemedir. Bu yaklaşımın avantajı araştırmacının önceki bilgi ve becerilerini kullanması ve ortalama olarak istenen özellikleri taşıyanların seçilmesidir(Balcı, 2005). Örneklemin belirlenmesinde evreni oluşturan kurumların tümünde bilgisayar eğitiminin bulunmaması nedeniyle yargısal örnekleme yapılmıştır. Belirlenen kurumlara gidilerek, araştırmacı eşliğinde, 6 yaş grubu öğretmenleri ve varsa bilgisayar öğretmenleri ile kurumdaki mevcut 6 yaş grubu çocuklarının %20’si ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir.

Bu araştırmaya, 2005-2006 öğretim yılı 2. yarıyılında bir okulöncesi eğitim kurumunda görev yapmakta olan 7 bilgisayar öğretmeni, 41 anaokulu öğretmeni ve 6 yaş grubuna devam etmekte olan 145 çocuk katılmıştır. Araştırmaya katılanlar,  katılmayı kabul eden ve bilgisayar dersi olan kurumlar ile bilgisayar kullanıcısı olan 6 yaş grubu öğrencileri olan kurumlardan oluşmaktadır.

 Veri Toplama Aracı

 Araştırmanın amacını içeren sorulardan oluşturulmuş birer form, 10 bilgisayar ve 10 anaokulu öğretmenine,  dağıtılarak bu konudaki görüşlerinin neler olduğunun yazılması istenmiştir. Ayrıca 6 yaş grubu 15 çocuk ile görüşme yapılarak elde edilen veriler doğrultusunda bilgisayar öğretmenlerine yönelik, anaokulu öğretmenlerine yönelik ve 6 yaş grubu çocuklara yönelik görüşme protokollerinin taslakları oluşturulmuştur. Görüşme formu araştırmacı tarafından, araştırmanın örneklemini oluşturan, okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan 7 bilgisayar öğretmenine, 41 anaokulu öğretmenine ve okulöncesi kurumlara devam eden 6 yaş grubu 145 çocuğa uygulanmıştır. Değerlendirme de öğretmen ve öğrencilerden elde edilen verilere dayalı olarak yapılmıştır.

Görüşme protokolünün içerik geçerliliği için uzman ve alanda çalışan öğretmen görüşlerine başvurulmuştur(bilgisayar öğretmeni n=10; anaokulu öğretmeni n=15;
 6 yaş grubu çocuklar için alanda çalışan kişilerden n=7). Görüşme  protokolü ile sözel veriler toplandığı için protokolün güvenirliği yerine görüşmecinin doğru, geçerli bilgi toplaması ve bilgisayar öğretmenlerinin  dürüst ve açıklıkla bilgi vermesi üzerinde durulmuştur. Buna ek olarak sözel verilerin analizinde analiz yapan kişinin güvenirliğinin hesaplanması için araştırmacının veri kodlama güvenirliğine bakılmıştır. Hesaplanan güvenirlik katsayısı “Anaokullarında Görev Yapan Bilgisayar Öğretmenlerinin 6 Yaş Grubu Öğrencilerinin Bilgisayar Kullanımına Yönelik Görüşlerini Belirleme Amaçlı Görüşme Formu” için ,85; “Anaokulu Öğretmenlerinin 6 Yaş Grubu Öğrencilerinin Bilgisayar Kullanımına Yönelik Görüşlerini Belirleme Amaçlı Görüşme Formu” için ,83; “6 Yaş Grubu Öğrencilerinin Bilgisayar Kullanma Düzeylerini Belirleme Amaçlı Görüşme Formu” için ,86 olarak bulunuştur. Bu sonuca göre araştırmacı güvenirliğinin yüksek olduğu söylenebilir.

Verilerin sınıflandırılmasında ve ilişkilendirilmesinde frekans (f) ve yüzde (%) kullanılmıştır.  Daha sonra ilişkilendirilen bu veriler düzenlenerek araştırmacının görüş ve yorumlarına yer vermeden tanımlanmış ve son aşamada ayrıntılı bir biçimde tanımlanan ve sunulan bulgular araştırmacı tarafından yorumlanarak araştırma konusu ile ilgili sonuçlar çıkarılmıştır.

 BULGULAR VE YORUM

Uygulamalara katılan bilgisayar öğretmenlerinin, anaokulu öğretmenlerinin ve 6 yaş grubu çocuklarının erken çocukluk döneminde bilgisayar kullanımına yönelik görüşleri ile okulda bilgisayar dersi alan 6 yaş grubu çocukları ve okulda bilgisayar dersi almayan 6 yaş grubu çocuklarının erken çocukluk döneminde bilgisayar kullanımına yönelik görüşleri arasında bir farklılık olup olmadığına ilişkin görüşlerini belirlemek için 7 bilgisayar öğretmeni, 41 anaokulu öğretmeni ve 6 yaş grubu 145 öğrenci ile görüşme yapılmıştır. Yapılandırılmamış görüşme tekniği ile deneklere yöneltilen sorular görüşme formları üzerinde yazıya dökülmüş, gruplandırılmıştır. Gruplanan bu görüşler kategorilere ayrılarak cümle cümle incelenmiştir.

Bilgisayar Öğretmenlerinin Erken Çocukluk Döneminde Bilgisayar Kullanımına Yönelik Görüşleri

Araştırmaya katılan bilgisayar öğretmenlerinin bilgisayarı genellikle bilgiye erişim amacıyla kullandıkları gözlenmiştir. Bilgisayar öğretmenlerine göre erken çocukluk eğitiminde bilgisayarın eğitim programlarına takviye amacıyla kullanılması gerektiğini ifade etmişlerdir. Derslerin işlenişinde öğrencilerin kavrama ve bilgi düzeylerine dikkat edilmesinin gerekli olduğunu belirtmişlerdir.

Bilgisayar öğretmenleri erken çocukluk eğitiminde özellikle kavram ve şekillerin öğretilmesinde bilgisayar kullanımının etkili olacağını söylemektedirler. Bilgisayar eğitiminde Paint programını ve erken çocukluk eğitimine yönelik eğitim CD’lerini kullandıklarını belirtmektedirler. Programların belirlenmesinde seçilecek programın 6 yaş grubu açısından dikkat çekici olmasına ve kolay kullanımlı olmasına dikkat etmektedirler. 

Bilgisayar öğretmenleri 6 yaş grubu ile bilgisayar derslerinde uygulama yöntemini kullandıklarını belirtmişlerdir. Sınıf yönetiminde yaş grubunun küçük olması nedeniyle konsantrasyon eksikliğine yönelik problemler yaşadıkları gözlenmiştir. Bu problemlerin çözümüne yönelik olarak dersi eğlenceli hale getirmeye çalıştıklarını ve bunun için de anaokulu öğretmenleri ile işbirliği kurduklarını ifade etmişlerdir. Bilgisayar öğretmenlerine göre okulöncesi kurumlarda çalışmanın zorlukları; öğrencilerin okuma yazma bilmemeleri, dikkat sürelerinin çok kısa olması ve öğrencilerin bire bir ilgi beklentileridir. Öğretmenler bu zorlukları aşmak için derslerde kavramları somutlaştırma gibi görsel ögeleri arttırma yoluna başvurmaktadırlar.

Araştırmaya katılan bilgisayar öğretmenlerine göre bilgisayar eğitimi 6 yaşında başlamalıdır. Bunun nedeni olarak el-göz koordinasyonunun bu yaşta sağlanmasını ve bilgisayar başında uzun zaman geçiren çocukların sosyalleşmelerinin olumsuz etkilenebileceğini belirtmektedirler. Bununla bilgisayar öğretmenlerinin tümü 6 yaş grubu çocuklar için bilgisayar başında geçirilen zamanın 2 saati geçmemesi gerektiğini ifade etmektedirler.

Anaokulu Öğretmenlerinin Erken Çocukluk Döneminde Bilgisayar Kullanımı İle İlgili Düşünceleri

Araştırmaya katılan anaokulu öğretmenlerinin bilgisayarı genel olarak internet için ikinci olarak ise işleri ile ilgili çalışmaları yapmak için bilgisayar kullandıkları gözlenmektedir.

Anaokulu öğretmenlerine göre bilgisayar eğitimi 6-8 yaşlarında başlamalıdır. Bunun nedeni olarak çocukların dikkatlerini bu yaşlarda daha kolay toplayabildiklerini, el-göz koordinasyonlarının ve fiziksel gelişimlerinin bu yaşlarda yeterli olduğunu belirtmektedirler. Anaokulu öğretmenlerine göre bu yaş grubu çocuklarında günlük bilgisayar kullanım süresi 2 saati geçmemelidir. Bu sürenin aşılması durumunda çocukların ev yaşantılarının ve göz sağlığının etkileneceğini ifade etmişlerdir.

Anaokulu öğretmenleri okullarında bilgisayar eğitiminde sayıların öğretildiğini ve bunun eğitici oyunlarla yapıldığını belirtmişlerdir. Anaokulu öğretmenlerine göre bilgisayarda çocuklara kavramlar ile birlikte yaş gruplarına uygun tüm konular öğretilebilir. Bununla birlikte anaokulu öğretmenleri, okulöncesi dönemde bilgisayar eğitimi programda bulunan konulardan özellikle kavramların öğretilmesinde etkili olacağı yönündedir.

Anaokulu öğretmenlerine göre okulöncesi eğitim kurumlarında bilgisayar derslerini yürüten bilgisayar öğretmenleri çocukların yaş gruplarına ve kişilik özelliklerine dikkat etmelidirler. 

Anaokulu öğretmenlerine göre kurumlarında yürütülen bilgisayar eğitiminin öğrenmeyi kolaylaştırması ve el-göz koordinasyonunu geliştirmesi açısından çocuklar üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte anaokulu öğretmenleri, bilgisayarın, çocukların sosyalleşmelerini olumsuz etkilemesi ve bağımlılık yapması açısından da bilgisayar eğitimin olumsuz etkilerinin olduğunu belirtmektedirler.

Erken Çocukluk Eğitiminde Bilgisayar Dersi Alan 6 yaş Grubu ocuklar İle Bilgisayar Dersi Almayan 6 Yaş Grubu Çocuklarının Bilgisayar Kullanımı İle İlgili Görüşleri

Araştırmaya katılan 6 yaş grubu 145 çocuğun 80’i bilgisayar dersi alırken 65’i bilgisayar dersi almamaktadır. Bilgisayar dersi alan ve almayan çocukların büyük kısmının bilgisayar kullanmayı ailelerinden öğrendikleri gözlenmiştir.

Çocukların tümü bilgisayar kullanmayı sevmektedir. Bunun nedeni olarak bilgisayarın eğlenceli olmasını ve kendilerini eğlendiriyor olmasını ifade etmişlerdir. Bilgisayar dersi alan çocukların evde ve okulda bilgisayar kullanma oranları birbirine yakın değerlerde iken bilgisayar dersi almayan çocukların çoğunluğu bilgisayarı evde kullandıklarını belirtmişlerdir.

Bilgisayar dersi alan çocuklar, okulda bilgisayarla genellikle oyun oynadıklarını ve resim yaptıklarını belirtmişlerdir. Bilgisayar dersi almayan çocuklar ise okulda bilgisayarı film izlemek için kullandıklarını ifade etmişlerdir. Çocuklara evde bilgisayar ile neler yaptıkları sorulduğunda tüm çocuklar oyun oynadıklarını ve resim yaptıklarını belirtmişlerdir.

Çocuklara bilgisayar kullanırken nelere dikkat etmeleri gerektiği sorusu yöneltildiğinde ilk olarak yanlış tuşlara basmamaları gerektiğini ifade etmişlerdir.    

SONUÇ

Bu araştırma, okulöncesi eğitimde bilgisayar kullanımının 6 yaş grubu çocuklarının gelişimlerindeki etkilerinin ortaya çıkarılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla elde edilen veriler incelendiğinde ulaşılan başlıca sonuçlar şunlardır:

1. Okulöncesi eğitim kurumlarında bilgisayar derslerini yürüten bilgisayar öğretmenleri 6 yaş çocuklarının dikkatlerini toplamada zorluklar yaşadıklarını ancak bilgisayarın görsel özellikleri nedeniyle 6 yaş çocukları için ilgi çekici olduğunu ifade etmişlerdir.
2. Okulöncesi eğitim kurumlarında bilgisayar derslerini yürüten bilgisayar öğretmenleri kurumlardaki bilgisayar donanımlarının(farelerin 6 yaş çocuklarına büyük gelmesi gibi) 6 yaş çocuklarına uygun olmamasından kaynaklanan problemler yaşadıklarını ifade etmişlerdir. 
3. Okulöncesi eğitim kurumlarında bilgisayar derslerini yürüten bilgisayar öğretmenleri bilgisayar derslerini işlerken çok çeşitli yazılımları kullandıklarını ifade etmişlerdir. Ancak 6 yaş çocuklarının okul dışında, bilgisayara oyalanmaları amacıyla yönlendirilmeleri nedeniyle tüm bu yazılımların kendileri için öğrenme amaçlı olarak kullanılmasının yerine bilgisayarı oyun aracı olarak algıladıklarını ifade etmişlerdir. Ayrıca bilgisayarın 6 yaş çocukları tarafından oyun aracı olarak görülmesinin öğrenme faaliyetlerini de zaman zaman olumsuz etkilediğini ifade etmişlerdir.
4. Okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan anaokulu öğretmenleri okulöncesi dönemde yürütülen bilgisayar derslerinin 6 yaş grubu çocukların dikkatlerini toplama, el-göz koordinasyonlarını geliştirme, algılama becerilerini geliştirme, motor becerilerini geliştirme, bilişsel becerilerini geliştirme, fiziksel gelişimlerini destekleme açısından olumlu olduğunu ifade etmişlerdir. Ayrıca bilgisayar derslerinin 6 yaş çocuklarında sosyalleşmeyi olumsuz etkileyebileceği, bu nedenle de bir büyük rehberliğinde ve sınırlı sürelerde yürütülmesi gerektiğini vurgulamışlardır.
5. Okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan bilgisayar öğretmenleri okulöncesi dönemde yürütülen bilgisayar derslerinin içerik olarak basit yönergeler, somutlaştırmaya yönelik etkinlikler,  okulöncesi müfredatına paralel konular, kavramlar, değişik ülkeler ve yaşantılar hakkında bilgiler içeriyor olması durumunda 6 yaş çocuklarının gelişimlerinde daha olumlu etkileri olacağını vurgulamışlardır.
6. Okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan anaokulu öğretmenleri okulöncesi dönemde yürütülen bilgisayar derslerinin yöntem açısından bire bir eğitimin yoğun olduğu, kısa süreli, 6 yaş çocuklarının bireysel ve kişilik özelliklerine uygun, çocukların etkin olacağı şekilde geri bildirimin sağlanması ile yürütülmesinin bilgisayarın 6 yaş çocukları tarafından daha verimli kullanılmasında etkili olacağını ifade etmişlerdir. Ayrıca bu yöntemlerin kullanılması ile 6 yaş çocuklarının bilgisayara ilgilerinin arttırılabileceği gibi bilgisayarın 6 yaş çocukları için bir oyun aracı olmaktan farklı izlenimler geliştirebileceğini vurgulamışlardır.
7. Okulöncesi eğitim kurumlarına devam etmekte olan 6 yaş grubu çocukları bilgisayar kullanmayı çok sevdiklerini, bilgisayarın heyecanlı, ilgi çekici, eğlenceli ve değişik olduğunu ifade etmektedirler.
8. Okulöncesi eğitim kurumlarına devam etmekte olan 6 yaş grubu çocukları bilgisayar kullanmaktan keyif almalarının yanında uzun süre kullanmamaya, çok yaklaşmamaya dikkat etmeleri gerektiği yoksa bilgisayarın kendileri için zararlı sonuçlara neden olabileceğini ifade etmişlerdir. Ayrıca dikkatli davrandıkları zaman bilgisayarın kendileri için faydalı olacağını vurgulamışlardır.
9. Okulöncesi eğitim kurumlarına devam etmekte olan 6 yaş grubu çocuklarının bazıları bilgisayarı yalnız kullanmayı tercih etmektedir. 

ÖNERİLER

Yukarıda yer alan sonuçlardan yola çıkarak program geliştirmeciler, bilgisayar öğretmeni yetiştiren kurumlar, anaokulu öğretmenleri ile bilgisayar ve okulöncesi eğitim alanlarında çalışan araştırmacılar için şu öneriler sunulabilir.

1. Teknolojinin gelişmesi ve okulöncesi eğitimin öneminin artması göz önünde bulundurularak, teknoloji okur yazarlığının erken yaşlarda başlamasını ve gelişmesini sağlayan bilgisayar öğretiminin başlama yaşı okulöncesi döneme indirilmelidir.
2. Bilgisayar uygulamalarından 6 yaş çocuklarının keyif aldığı ve eğitimsel kazanımları göz önünde bulundurularak, okulöncesi eğitim kurumlarında bilgisayar dersleri müfredat dahilinde bulunmalıdır.
3. Okulöncesi eğitim kurumlarında görevli anaokulu ve bilgisayar öğretmenlerinin çalışma alanlarını içeren, bu alanlarda uzmanlaşmış kişilerce verilen okulöncesi eğitimde bilgisayar eğitimine yönelik hazırlanmış hizmet içi eğitim programları düzenlenmelidir.
4. Bilgisayar öğretmeni yetiştiren kurumlarda, lisans öğrencilerinin okulöncesi eğitim kurumlarında çalışabilmelerine olanak sağlayacak, okulöncesi eğitimde bilgisayar derslerine yönelik yöntem ve teknikleri içeren dersler uygulamalı olarak verilmelidir.
5. Okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan bilgisayar öğretmenlerine bilgisayar derslerini sağlıklı bir şekilde yürütebilmelerine olanak sağlayacak fiziksel ortam sağlanmalıdır.
6. Okulöncesi kurumlarda görevli öğretmenlerin bilgisayar kullanımlarına ilişkin bilgi düzeyi, tutumları ve uygulama oranlarına ilişkin araştırmalar yapılmalıdır.
7. Bilgisayar uygulamalarının okulöncesi eğitim kurumlarında kullanılmasına ilişkin daha geniş örneklemlerle çalışacak araştırmalar yapılmalıdır.
8. Okulöncesi eğitim kurumlarında yürütülebilecek bilgisayar uygulamaları planlanarak, uygulanmak üzere hazırlanmış kitaplar yazılmalıdır.
9. Bilgisayar dersi okulöncesi eğitim kurumlarında müfredat dahiline alınmalıdır.

 KAYNAKÇA

• Arı, M. ve Bayhan, P. (2002). Okul Öncesi Dönemde Bilgisayar Destekli Eğitim. Epsilon Yayınevi.  
• Ayhan, A. B., Aral, N. (200). “Erken Çocukluk Döneminde Bilgisayarlar”, Çoluk Çocuk Anne, Baba, Eğitimci Dergisi, Şubat – 2003.  
• Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. (Beşinci Baskı) PegemA Yayıncılık.  
• Demiriz, S., Karadağ, A., Ulutaş, İ. (2003)ç Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Eğitim Ortamı ve Donanım. Anı Yayıncılık.  
• Gacal, A., (2005). “Okulöncesi Çocukların Eğitimde Bilgisayar Kullanımı”, Çoluk Çocuk Aylık Anne, Baba, Eğitimci Dergisi, Aralık – 2005.  
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.  
• Oktay, A. (2002). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. Epsilon Yayınevi.  
• Uşun, S. (2000). Dünya’da ve Türkiye’de Bilgisayar Destekli Öğretim. PegemA Yayıncılık.   

 * I. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempoyumu'nda bildiri olarak sunulmuştur. Sunum tarihinde Buca Ticaret Meslek Lisesi Bilgisayar Öğretmeni olarak görev yapmaktaydım.

Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...