UMUT YARINLARA

''Öyle zamanlar olur ki, karakterimin değişik parçalarına şaşkınlıkla bakarım.Bir sürü insandan oluşmuşum gibi gelir ve o anda olduğum kişinin önde olduğunu bir süre sonra da olduğum kişinin bir süre sonra  da yerini bir başkasına bırakacağını bilirim.Ancak gerçek olan hangisidir ? Hepsimi , yoksa hiçbiri mi?''

''SOMERSET MAUGHAM''

    Transaksiyonel Analiz dersini  E-Kampüs kayıtlarında gördüğümde ilk başta tereddüt ederek yaklaşmıştım. İnternetten kısa bir araştırma yaptığımda ilgimi çeken kavramlar ile karşılaştım.Bu ders ve kavramları beni  farklı bir öğrenme yolculuğuna çıkaracaktı.İlk dersler benim için biraz sıkıntılı geçse de , oluşan sıcak arkadaşlık ortamı hepimizi sardı.Kavramlar ilgimi çekmesine rağmen içselleştirilmesi için  yeni kaynaklar okumak ve görüş alışverişi yapılması gerekiyordu.Dersler ilerledikçe gözümü korkutan benlik durumu tanımlamaları Erçin hocamın sade ve güçlü anlatımıyla yerine oturuyordu .Yaklaşık olarak 18 haftalık ders bittiğinde bende kalanları birden fazla günce ile paylaşmak istedim.

TA dersinde iki cümle beni çok etkiledi ;  ''Bireyin hem  o anı, hem de kendisini görebilmesi'' ve ''Çocukken yazdığımız yaşam senaryosudur hayat'' 

Ebeveyn benlik durumu: Öğrenilmiş yaşam kavramı, (Uyarılar,kurallar,kanunlar )

Çocuk benlik durumu    : Hissedilen yaşam kavramı, (Duygular )

Yetişkin benlik durumu  : Düşünülen kavramlar ( Öğrenilenlerin test edilip keşfedilmesi

    Ebeveyn benlik durumu kavramı ''Nasıl yapmalı ?'' sorusunun yanıtlarının alınarak biriktirilmesi  sonucu oluşur.

Örnek:Kaşık nasıl tutulur? Çorap nasıl giyilir? Ayakkabı bağcıkları nasıl bağlanır? verilerinin biriktirilmesi ile oluşur.

Çocuk benlik durumu  kavramı küçük çocuğun görüp duyduğu ve  hissettiği olaylara verdiği yanıtlardan oluşan iç olayların (Duyguların ) kayıtlarının kalıcı olarak oluşturulması sürecidir.Çocuklar konuşumadığı için tepkileri duygu olarak kortekse kaydedilir.

Örnek : Musluğu açınca suyun akması ilk defa görmek, Sıcak çorba içince ilk defa ağzının yanması, Banyo yaparken köpüklerin çoğalması ilk defa görmesi, İlk defa çevirdiği çemberin arabaya dönüşmesi...

Yetişkin benlik durumu : Öğrenilen uyarıların, kuralların ve duyguların test edilerek doğruluğunun ve uygunluğunun sınanarak uygulanıp uygulanmayacağına bakarak öğrenilen bilgilerin kabul veya ret edilmesi ile oluşur.İncelenen ve  teste tutulan veriler yaşamda kullanılacak  kalıcı bilgiler olarak kalıcı olarak yerini alır.

Örnek : Bardağın yere düşünce kırıldığını gören çocuk ''Bana doğruyu söylemişler, bardak düşünce kırılıyormuş diyerek ebeveyn bilgisinin güvenilir olduğunu kabul eder.

   Denenmemiş, sorgulanmamış bilgiler çocukta  önyargı olarak birikir.Ebeveyn bilgileri sorgulanıp değerlendirilirken çocuk verileri de incelenip hangi duyguların ifade edilmesinin güvenli olduğunu belirlemeye çalışılır.

Benlik durumlarının belirlenmesi ile Transaksiyonel Analize ismini veren Transaksiyonların açıklanması ile öğrenme yolculuğumuz keyifli bir hale dönüşmeye başlamıştı.

   Transaksiyon; iki kişinin belli ego durumları arasında gerçekleşen, bir uyarıcı ve bir tepkiden oluşan bir iletişim birimidir. Transaksiyonlar basit (yanlızca iki ego durumu arasında) veya karmaşık (iki veya üç  ego durumu arasında) olabilir.

*     Tamamlayıcı Transaksiyon: Uyarıcı ile tepkinin tutarlı olması sonucu ortaya çıkan iletişim işlemidir.

*    Bu iletişim işleminde birey herhangi bir ego durumundan mesaj gönderir.

*    Mesajı alan kişide kendisine mesaj gönderilen ego durumundan mesaja yanıt verir.

*   Böylelikle karşısındaki kişinin ihtiyacı karşılanmış olur. Bu nedenle iletişim devam eder.

 ERİC BERNE temelde tamamlayıcı, kapalı ve gizli olmak üzere 3 tür transaksiyonun bulunduğunu belirtmektedir:

1. Tamamlayıcı transaksiyonlar: İletişimde bulunan iki kişiden her biri, yalnızca bir ego (benlik) durumundan hareket eder. Uyarıcıyı gönderen kişi karşısındakinin bir ego durumunu hedef alır; karşısındaki kişi de bu hedeflenen ego durumundan yanıt verir. Başka bir deyişle, “uyarıcı” beklediği “tepki”yi alır. Bu nedenle de, iletişim devam eder.
2. Kapalı Transaksiyonlar: İletişimde bulunan iki kişiden her biri yalnızca bir ego durumundan hareket eder. Burada farklı olan, uyarıcıyı gönderen kişinin karşısındaki kişinin hedeflediği ego durumundan yanıt alamamasıdır. Tepki bir başka ego durumundan gelmektedir. Başka bir deyişle, “uyarıcı” beklediği “tepki”yi alamaz. Bu durumda da, iletişim devam etmeyebilir.
3. Gizli Transaksiyonlar: İletişimde bulunan iki kişiden yalnızca biri veya her ikisi de, iki ego durumundan birden hareket eder. Bu transaksiyonlar aynı anda 2 farklı mesaj içerirler. Bu mesajlardan biri sosyal boyuttayken diğeri psikolojik boyuttadır. Açıkça ifade edilen, söylenen sosyal mesaj ile, altında yatan, açıkça söylenmeyen ama sözsüz olarak karşıya iletilen psikolojik mesaj birbirine uymaz. Karmaşık bir yapıya sahip olan gizli transaksiyonlar, hem tamamlayıcı hem de kapalı transaksiyonları içinde barındırır. Bir gizli transaksiyonun devam edip etmeyeceğini, sosyal düzeyi değil psikolojik düzeyi belirler.

   Sağlıklı insan, "anne baba, çocuk benlik" durumlarını "yetişkin" benlik durumunun denetiminde kullanabilen kimsedir. Yani, özerkliğini kazanmış ve bütünleşmiş benlik durumuna sahip olan kimse ruhsal bakımdan sağlıklıdır. Sağlıklı olan bireyler, her üç benliği duruma göre kullanırlar. Temel ve basit, çoğu kez de çarpıcı olan bu sözcüklerin kolayca anlaşılması, TA yaklaşımının güçlü bir özelliğidir. Ayrıca sadece üç ego durumu yoktur. Çok fazla yaşantımız olduğu için binlerce ego durumuna sahip olduğumuzu düşünüyorum.

   Üç ego durumu (ebeveyn, yetişkin, çocuk) sadece bir benzetmedir. Hiçbir zaman belli rolleri ifade etmemektedir.

    Görünen o ki; yaşamın seçenekleri çoğu insanın zannettiğinden çok daha fazladır. Değişik durumlarda farklı seçenekleri kullanabilmek, kişinin daha esnek olabilmesine, iletişiminin zenginleşmesine, belki de daha eğlenceli bir yaşantısının olmasına yol açmaktadır.

ESEN KALIN...

Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...