YARATICI YAZMA - KONUŞMA ETKİNLİKLERİ (2)
BANA BİR ŞEY TANIMLA
- Bu etkinlikte amaç objeleri anımsayabilme, ayrıntılarını gözünün önüne getirebilme, düşüncelerini şiirsel bir anlatımla ifade edebilme becerisini geliştirmektir.
- Çocuğa önce görebildiği, sonra da göremediği bir nesneyi tanımlamasını; izlediği bir durumu anlatmasını söyleyin.
- Anlatımda "küçük bir ev" tanımı yerine, "kibrit kutusu gibi bir ev" ya da"hava yağmurlu" yerine " bulutlar ağlamaya başlamış" ifadelerini kullanmalarını sağlayalım.
- Bu etkinlik ikili guruplarla da yapılabilir. Çocuklardan biri orada bulunmayan bir objeyi tanımlar, diğeri de onun resmini çizer.Hem anlatım yapan hem resim çizen çocukların anlama ve anlatma yetenekleri ortaya çıkar. Burada önemli olan resmin sanatsal değeri değil, ayrıntıların anlaşılmasıdır.
RESİMDEN ÖYKÜ YARATMA
- Çocuklara bir dergi veya gazeteden kendilerine ilginç gelen iki-üç kişinin resmini kesmelerini söyleyin. Seçim reklamlardan, fotoğraflardan yapılabilir.
- Seçtikleri resimlerle kendilerine özgü karakterler yaratmalarını, bunlarla bir öykü yazmalarını söyleyin.
- "Seçilen kişilerin adı ne? Geçimini nasıl sağlıyor? Kaç yaşında? Evli mi, çocukları var mı? Nerede yaşıyor? "gibi sorularla öykü kurma çalışması desteklenebilir.
- Sonraki aşamalarda sıra arkadaşının öyküsündeki karakterlerle kendi karakterlerinin tanıştığı yeni öyküler yazmaları istenebilir.
DOĞAÇLAMA ÇANAKLARI
- Araçlar: üç çanak, kalem, küçük kağıtlar.
- Çanakların üzerine insanlar, yer ve durum yazın. İnsanlar çanağına "öğretmen, diş hekimi, cumhurbaşkanı, anne, otobüs şoförü,astronot..." Yer için " işyeri, tren, havaalanı, spor salonu..." Durum için " parası yoktur, hastalanmış, hırsızla karşılaşmış, trafikte sıkışmış, arabası arızalanmış, belleğini yitirmiş..." yazabilirsiniz.
- Oyun bir kişilikse: Oyuncu her çanaktan bir kağıt çeker. Doğaçlama yeteneğiyle yaptığı seçimlere uygun bir canlandırma yapar. Örneğin arabası arızalanmış bir diş hekimi ne yapar?
- Oyun çok kişiyle oynanırsa: Başroldeki çocuk üç çanaktan birer kart çeker. Diğerleri yalnızca insanlar çanağından kart çeker.Başroldeki çocuğun elindeki seçeneklere göre oyun kurulur, diğer çocuklar kendi karakterlerini oyuna uydurur.
DURUMA GÖRE DEĞİŞEN ÖYKÜ
- Bütün oyuncular küçük bir kağıt parçasına bir durum yazıP kağıdı katlarlar ve üzerine isimlerinin baş harflerini yazarak bir çanağa atarlar.
- Örneğin, "Kapıyı açınca üzerinde ismin yazılı kocaman bir paket bulursun. Belediye başkanı çocukların sorunlarını çözmek için seni danışman seçer. Derste ayaklarının altından bir fare geçer. Bir yarışmaya katılmak için yolculuğa çıkacakken uçağı kaçırdın..."
- Oyun başlayınca herkes başkasına ait bir kağıt çeker ve açmadan bekler. Sırası gelen oyuncu kimseye göstermeden kağıtta yazılanları okur. 1-2 dakika düşünür ve o konu hakkında bir öykü anlatmaya başlar. Öyküsü bitince diğer oyuncu elindeki kağıtta yazılı konuyla ilgili kurguladığı öyküyü anlatır.
NE YAPACAĞIMI SÖYLE
- Küçük kağıt parçalarına ad, önad, deyim, eylem, belirteç... türünde sözcükler yazın, bir çanağa koyun.
- Karşılıklı konuşan iki karakter oluşturun. Örneğin, öğretmen ve çocuk konuşsun.
- Her oyuncu çanaktan aldığı sözcüğü bir sonraki cümlesinde kullansın. Örnek: Öğretmen bir kağıt çeker, çektiği kağıtta "kızamık" sözcüğü vardır . Çocuğun kağıdında da "ayrı tutmak" yazılıdır.
Çocuk: Notumu yükseltmek için bir şans daha verin. (ayrı tutmak)
Öğretmen: Daha düzenli çalışmalıydın. (kızamık)
Çocuk: Siz beni diğer çocuklardan ayrı tutuyorsunuz. (sirk)
Öğretmen: Ali de kızamık olmuştu; ama okula geldi. (atılmak)
Çocuk: Ben de başarısız olursam gider sirkte çalışırım...
Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...
Birgül hocam tekrar teşekkürler, devamı varsa bekleriz...
Sinan Dişçioğlu
6.3.2010