DEĞERLENDİRME HATALARI VE OLASI SONUÇLARI
Sistem yaklaşımı açısından değerlendirme, girdi-işlem-çıktı çeviriminden elde edilen verinin dönüte dönüştürülmesidir. Dönütün anlamı bilindiği üzere geri bildirim demektir. Buradaki amaç da, bir şeyleri kanıtlamak, diğer deyişle sıkı kontrol değil, geliştirmektir. Bu amacın yerine getirilmesi için süreci etkileyen her değişkenin hesaba katılması ve objektif olabilme düzeyi gene sistem yaklaşımının bir gereğidir. Bu doğrultuda bireyin davranışını, onun özelliklerinin yanında örgütün ve görevin özellikleri ile çevre belirler. Dolayısıyla değerlendirme sürecinde bir dizi dikkat edilmesi gereken durumlar söz konusudur. Dikkat eksikliği ise değerlendireni bazı hatalara düşürebilir.
Değerlendirirken-geri bildirim verirken- olası bazı hatalar şöyle sıralanabilir;
- Tek etkene göre değerlendirme: değerlendirilecek özelliklerden birinin, diğerleri karşısında gereksiz ağırlık taşımasıdır. Örneğin değerlendirilenin güzel yazı yazma becerisine bakılarak diğer işlerde de aynı beceriyi gösterebileceğini varsaymak.
- Davranışı değil kişiyi değerlendirmek: aranan bir kişinin her davranışı gerçekleştirebileceği varsayımı ile değerlendirmek. Örneğin kişiliğine güvendiğiniz iyi bir arkadaşınızın çok iyi otomobil kullanabileceğinizi varsaymak gibi.
- Kısa süreli davranışlarla, uzun dönem geçerli olacak değerlendirme yapmak. Örneğin bir iki derse girmekle, bir öğretmen hakkında uzun süreli değerlendirme yapmak.
- Bireylerin neleri, nasıl yaptıkları değil hangi koşullarda gerçekleştirdiklerine bakmaksızın değerlendirilmek. Örneğin çok zor koşullar altında, kırsalda çalışan bir öğretmenle, çok iyi koşullarda çalışan bir öğretmenin değerlendirmelerini koşullar göz ardı edilerek yapmak. Buradaki değerlendirme çabaya bakılarak yapılmalıdır. Yani bir seviyeden diğer bir üst seviyeye söz konusu şartlarda nasıl gidildiği önem taşımalıdır.
- Değerlendiricinin yetişme noksanlığı veya bilip yapamaması da değerlendirme yanlışı oluşturabilir.
- Davranış ölçütlerinin yokluğu veya noksanlığı da, değerlendirmenin nesnelliğini engeller. Dolayısıyla bir değerlendirme planının devrede olması, neye göre değerlendirme yapılacağının amaç-araç ilişkisi kurularak belirlenmesi gerekir.
- Değerlendirmeye veri olacak belge ve verilerin yokluğu da değerlendirmenin nesnelliğini engeller.
Değerlendirme hatalarına düşmemek, değerlendirilenler arasında adaleti sağlayıcı bir uygulamayı, amaca uygun seçimi ve sonrasındaki işleyişin niteliğini, değerlendirilenler tarafından olumsuz duygusal tepkilerin oluşmamasını sağlayan bir öneme sahip olduğu söylenebilir.
Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...