ÖĞRENME YOLCULUĞU

Sizi Richard Erskin’le tanıştırmak istiyorum. Erskin, transaksiyonal analiz ekolüne katkıları olan bir kişi. Şimdilerde bir grup arkadaşı ile birlikte “integrative theraphy” ekolünü oluşturmuş, Amerika’da bu isimde bir enstitü kurmuş,  eğitimler vermekte olan çağdaş psikolojinin bence önemli isimlerinden biridir.. İntegratif terapi Türkçe’ye en iyi herhalde bütünsel terapi yaklaşımı olarak çevrilebilir.  

Bir vesile (şans) ile Erskin’i misafir etme imkanımız olmuştu ve orada yaklaşımını bize uygulamalı olarak göstermişti, çok ilginç bir deneyimdi. Benim gibi terapinin işlevi konusunda kafası çok karışık olan bir kişi için bile ilginç, (seyirci olmama rağmen) hatta hayret verici bir deneyimdi. ( ayrıntılı bilgi için www.integrativetheraphy.com)

Deneyimlediğim bu oturumun eğitim bölümünde paylaşılan bir bilgi var ki, ben bu yazıda sizinle bunu paylaşmak istiyorum. Bir önceki yazıda kabul iletilerini çeşitlendirin aynı yönde verilen kabul iletilerinin bir süre sonra kalitesi ve etkisi düşer demiştik. Bu çeşitlendirmeye yardımcı olabilecek bir bilgi. Aynı zamanda bağımlı değil, bağlı ilişki kurmak için özen gösterilmesi gereken ihtiyaçları da tanımış olacağız.

Erskin ilişkilerde sekiz temel ihtiyaç olduğundan ve özellikle yakın ikili ilişkilerin kalitesinin bu ihtiyaçların ne yönde karşılandığı ile belirlendiğinden bahsediyor. Bu yazı Erskin’in verdiği eğitimden  anlaşılanların yorumlanması şeklinde değerlendirilmeli. Yazılı materyal ile desteklenmediği için bu yazının Erskin’in teorisini tam anlamı ile yansıttığını söylemek iddialı olur. Yaşadığım deneyimin bana düşündürdükleri olarak değerlendirmek daha etik olacaktır.     

1. Güvenlik İhtiyacı

Kişi hangi ilişki sürecinde olursa olsun  (aile, iş v.s) karşısındaki kişi ( eş, patron, arkadaş v.s)  ile ilişkilerinde kendini aşağıda hissetmeme ihtiyacı vardır. Transaksiyonal Analiz kavramları ile konuşursak Ben Okey ( tamam, bütün, iyi)  Karşımdaki de Okey ( tamam, bütün, iyi)  pozisyonunda hissetme ihtiyacı.

Burada kullanılan güven tanımının bence en önemli noktası, korunmak veya kollanmaya yönelik vurgudan tamamen uzaklaşarak, kişinin bir ilişkide var olan değerinin kabulünün güven olarak tanımlanması. Özellikle ikili ilişkide karşılıklı olarak kişinin değerinin diğeri tarafından kabul edildiği durum güven. Yani kendiniz gibi olabildiğiniz bir ilişki biçimi tanımlanıyor. Hata yapmaktan korkmamak değil, hata yapma iznini yaşayabilmek.

1. Geçerli (değerli, anlamlı) deneyimler edinme ihtiyacı

Bir işte veya ilişkide kişinin anı toplamaya ihtiyacı vardır. Bu anılar ne kadar anlamlı ve kişiyi güçlendiren “anı” lar ise o ilişki biçimini güçlendirir. Bir işte geçirdiğiniz bir yıl sizi herhangi bir noktadan alıp, herhangi bir noktaya taşıyan anlar içermiyorsa o işle sizin aranızdaki ilişki zayıflıyor demektir.

Aynı şekilde ikili ilişkilerde yaşanan anlamlı deneyimler. Evde yapılan bir değişiklik, birlikte paylaşılan bir hobi, aile içinde yaşanan bir zorlukta alınan tavırlar ve bu tavırlarda birlikte hareket edebilmek, örneğin, çocukla yapılacak bir eylem için birlikte hareket edebilmek gibi. Bütün bunlar anlamalı ve değerli deneyimler için vesileleri oluşturur.  

1. Destek alma ihtiyacı

Ne kadar biliyor, anlıyor, fark ediyor veya davranıyor olursanız olun, başka birinden destek almak, arkanı yaslayabilmek ihtiyacı. Size kafanız karıştığında yol göstericilik yapılmasına duyulan ihtiyaç.

Bunun için belki de biz sosyal yaratıklarız. Belki her şeyi kendi başına yapabilir insan ama destek alabiliyor olmak, bunu biliyor olmak, en temelde de hissediyor olmak iki insanı birbirine yaklaştıran, birlikte kalmasını sağlayan temel faktörlerden biri olsa gerek. İyi bir ortaklıkta sırtını birbirine dönebilmek ve arkanızı döndüğünüz kişinin sizin için de doğru olanı yapacağına duyulan güven vardır.  

1. Paylaşılmış tecrübe ihtiyacı

Kişi yaşam boyu sayılamayacak kadar çok tecrübe kazanır. Bu tecrübelerin diğer kişiler tarafından bilinmesine ihtiyaç vardır. Unutulmamalı ki; benzerlikler gösterse her kişinin her anda yaşadığı olay kendine özgü ve biriciktir. Bu biricik olan deneyimlerin diğerleri tarafından da bilinmesine ihtiyaç duyduğunu unutmamak gerekiyor. 

Onun için belki de yeni tanıştığımız ilişkilerden başlayarak bir kendimizi ve yaptıklarımızı anlatma ihtiyacımız var. Bu ihtiyaç en çok eğitici eğitimlerinde dikkat çeker, ne şekilde bir tanışma planlarsanız planlayın, ilk günlerde kişiler bir şekilde sözü kendi yaptıkları bir işi anlatmaya getirir.  Bu bazen yanlış anlaşılıp “ukalalık” olarak değerlendirilse de çoğu zaman paylaşılmış tecrübe ihtiyacının ortaya çıkışı ve teması arttırmak için yapılan bir eylemdir.

1. Kendini tanımlayabilme ihtiyacı

Kişinin ilişkide bulunduğu kişi tarafından sadece varlığının onaylanması yetmiyor aynı zamanda kişi, yaptığı iş içinde de kendini ortaya koyma ihtiyacı duyuyor.  Bir eylem içinde bulunmaya dair olan bu ihtiyaç aynı zamanda yapılan eylemle kendi yapabilirliklerini göstermesini sağlıyor.

Paylaşılmış tecrübeden farklı olarak bu ihtiyaçta ilişkiyi sürdürebilmek için yanındaki kişi ile bir şeyleri yapıyor, yaptığı bir eylemle süreci etkiliyor olmaktan bahsediyoruz. İşyerinde bazen bir şey üretemez, ekiple birlikte hareket edemezsiniz ve bu iş motivasyonuna anında negatif yönde etki eder.

1. İz bırakma ihtiyacı

Diğerinin üzerinde iz bırakma ihtiyacı. Hiçbirimiz etkisiz eleman olmak istemiyoruz, diğerinin bizden bir şeyler kazandığını, öğrendiğini bilmeye ihtiyacımız var. Bunun için aslında fark etsek de etmesek de, biz bir ortamda olmasak da anılacağımız bir iz yaratmak istiyoruz. Bu bazen bizim sık sık kullandığımız bir kelimenin diğerleri tarafından kullanılması gibi bir iz olurken bazen bir espri, bazen bir hobi bazen de diğer nesillere de kalsın diye yazılan bir yazı, veya kitap olabilir.   

1. Diğer bir insanın bir şeyi başlatmasına duyulan ihtiyaç

Başkasının sizin için bir şeyi yapmasını, siz istemeden veya fark etmeden yapmasına duyulan ihtiyaç. İkili ilişkilerden bağımlılık ilişkisine girmek nasıl bir risk ise, tamamen bağımsız ilişkide bir o kadar risk. ( bağımlı ve bağımsız ilişki süreci için http://ekampus.orav.org.tr/Blogger/uercinkimmet/Page/40457/baglilik-bagimlilik-dongusu adresindeki yazıyı okuyabilirsiniz.)  İki kişi yakın ve iyi bir ilişki içinde ise yorulduğunuz anlarda sizin yerinize düşünüp, karar veren birisi ile olmak değerlidir. Her zaman güçlü olmak veya olmaya çalışmak insanı yorar. Bazen birisinin kararına kendinizi bırakabilmek rahatlatır. Yani hepimizin böyle rahat anlara ihtiyacımız var.

1. Sevgiyi ifade etme ihtiyacı

Bunu anlatmaya bile gerek yok. Sevildiğini duymaya, hissetmeye aynı zamanda sevdiğini ifade etmeye ve hissettirmeye duyulan ihtiyaç açık. Dikkat hissetmek her zaman yetmiyor duymak ve ifade etmek de ihtiyaçtır. 

Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...