hayaller dünyayı döndürür mü- 0 Beğendim Spam Favorilerime Ekle Değerlendir

hayaller dünyayı döndürür mü-

1999-2000 Eğitim Öğretim Yılında Sosyo-Ekonomik Düzeyi Düşük İlköğretim Okullarında Yapılmış Bir Çalışmadır.

Uygulamanın/Materyalin adı:

DÜNYA DÖNER HAYALLERDE DÜNYAYI DÖNDÜRÜR. EĞİTİMDE SEVGİNİN VE MOTİVASYONUN GÜCÜ.

FARKLI BİR FEN BİLGİSİ LABORATUVARININ ÖĞRENCİLER TARAFINDAN HAZIRLANMASI.

Uygulamanın Özeti

İşleyen bütün sistemlerde sevgi ve motivasyon sistemin sorunlarını çözen en önemli anahtarlardır. Eğitim sisteminde de sevginin ve hayal gücünün açamayacağı kapı yoktur. Değişik kaynaklarda eğitim süreci öğrencilerin öğrenme ve yapmaya yönelik öz güvenlerini ve motivasyonlarını artırıcı nitelikte olmalıdır şeklinde açıklamalar bulunmaktadır. 2000 Yılında Kahramanmaraş ili Pazarcık İlçesi Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulu ve 2004 Yılında Adana İli Şehit İlbey Gülbey İlköğretim Okulu Fen Bilgisi laboratuarlarında başarı ile uygulanmış bir laboratuar modelinin öğrenci merkezli olarak nasıl aktif hale getirilebileceği ve bunun öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersine bakış açılarını olumlu olarak nasıl değiştirdiği anlatılmış ve yapılan çalışmalar paylaşılmıştır. Yapılan çalışmalar tamamen öğrencilerin düşünceleri doğrultusunda ve birebir öğrenciler tarafından yapılmıştır. Laboratuar kullanılır hale geldiğinde öğrenciler kirletmemekle beraber temizliğini yapmak için birbirleriyle yarışır hale gelmiş ve sahiplenilmiştir. Bu çalışmada Biz Duygusu kazanan öğrenciler kendi yaptıkları çalışmalarla övünmeye başlamış ve özgüven duyguları gelişmiştir. Özellikle Pazarcık Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulunda çevre ilçe ve beldelerden ziyarete gelen diğer ilköğretim okulu öğrencilerinin bu laboratuarı çok beğenmesiyle öğrencilerin Fen ve Teknoloji Dersine olumlu tutumlarında artış gözlemlenmiştir. Fen ve Teknoloji Programında; Fen programları, özel öğrenme ihtiyacı olan öğrenciler de dâhil bütün öğrencileri gözetmelidir. Özel öğrenme ihtiyacı olan öğrenci grubuna bedensel ve/veya zihinsel yetersizliği ve özel öğrenme zorlukları olan öğrenciler girer.

Sınıflarda öğrenme zorluğuna sahip öğrenciler bulunabilmektedir. Öğrenme zorluklarının nedeni, türü, şiddeti ve süresi genellikle bireye göre değişiklik göstermektedir. Şeklinde belirtilen açıklamayı destekleyici çalışmalar yapılmış ve olumlu etkiler gözlemlenmiştir. Fen ve Teknoloji dersinden başarısız olan, aynı zamanda diğer derslerden de akademik bir başarı sağlayamayan öğrencilerin yapılan çalışmalarda aktif olarak çalıştıkları ve özgüven duygusunun arttığı gözlemlenmiştir.

Fen ve Teknoloji Programında; Öğrenmenin niteliği de değişmekte ve “öğretmekten çok “öğrenme” ağırlık kazanmaktadır. Dolayısıyla bu yaklaşımda eğitimciler için odağa öğretmenin ne yaptığından çok öğrencinin zihnen ve bedenen ne yaptığı yerleşmektedir. Öğrencinin önüne söz, yazı, gösteri vb. şekillerde konulan bilgileri pasif olarak almasından çok tıpkı bir bilim insanı gibi gereksinim duyulan bilgiyi ortaya çıkarmaya ve değerlendirmeye yönelik faaliyetlere girişmesi, onun bizzat aktif olarak bilgi oluşturma ve edinmeye çabalaması ve bunu uygun şekillerde tartışmaya sunması öğrenme olarak nitelenmektedir.

Öğrencilerin de kendi öğrenmelerine ilişkin sınıf düzeyi arttıkça artan sorumlulukları vardır. Gerekli çabayı göstermeye istekli olan ve kendini veren öğrenciler kısa zamanda başarı ile çalışma arasındaki ilişkiyi öğrenecek ve çalışmaya motive olacaktır. Bununla birlikte, bazı öğrenciler evde veya büyüdükleri çevrede desteklenmemeleri veya diğer zorluklar gibi nedenlerle kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu almakta zorlanacaklardır. Böyle öğrencilerin başarısı için öğretmenlerin ilgili, sabırlı ve teşvik edici olması son derece önemlidir. Bununla birlikte, şartları ne olursa olsun kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu almayı öğrenme, bütün öğrenciler için eğitimin önemli bir parçasıdır.

Değişik kaynaklardan aktarıldığına göre; etkili fen bilgisi öğretimiyle öğrenci önce dersi sever. Derste etkindir. Yaparak yaşayarak öğrenir. Gözlem yapar, inceler, araştırır ve deney yapar. Bilgiyi kendisi keşfeder ve bulur. Öğrendiği bilgiyi yorumlar, öğrendiği bilgiden kuşku duyar, geçmiş deneyimleriyle ve günlük yaşamla bağlantı kurar, öğrendiği bilgiyi uygular, öğrendiği bilgiyle yaşamını şekillendirir ve karşılaştığı problemleri çözer. Öğrenci öz denetimini geliştirir; fikrini söyleyebilir ve savunabilir, karar verebilir, sorumluluk alabilir. Grup çalışmalarına katılır, bilgilerini paylaşır. Bilgiye ulaşmayı, düşünmeyi, yaşam boyu öğrenmeyi öğrenir. Yavaş öğrenenlere de ve üstün yetenekli öğrencilere de zaman ayrılır. Hiperaktif, dikkat eksikliği olan ya da fen bilgisini anlamakta güçlük çeken, öğrencinin etkili öğretimle performansı artarken, fen bilgisine ilgili, meraklı öğrencinin ek çalışmalarla ilgisi pekişir, istediği konularda uzmanlaşır. Öğrencinin sınıf içi ve dışındaki olumsuz davranışları azaldığı değişik kaynaklarda belirtilmiştir.

Çalışmanın amacı:

Öğrenci merkezli çağdaş öğrenme kuramları kapsamında öğrencilerin birebir eğitimin her aşamasında yer alması ve biz duygusunun kazanılması yapılan işe sahip çıkılmasını, korunmasını ve sahiplenilmesini sağlamaktadır. Fen ve Teknoloji Programında; Öğretmen, örnekleyerek veya seçici bir şekilde onaylayarak öğrencileri için davranış modelleri oluşturur. Bunlar tutum olarak nitelenir. Tutumlar, becerilerin ve bilgilerin elde edildiği şekilde kazanılmaz. Pozitif tutumların gelişmesi; tutumların öğrencilerin zihinsel gelişimiyle etkileşerek ve öğrencilerin öğrendiklerini sorumlu bir şekilde uygulamaları için isteklilik yaratarak; öğrencilerin gelişiminde önemli bir rol oynar. Şeklinde açıklamalar bulunmaktadır.

Öğretmenin öğrencilere “sizi çok seviyorum” demesi yanında onları ne kadar sevdiğini onlar için fedakârlık yaparak göstermesinin daha etkili olduğu bu çalışma ile görülebilmektedir.

Çalışmanın eğitim sistemine/öğrenme sürecine katkısı:

Yapılan çalışmalar ile öğrencilerin öğrenme ve yapmaya yönelik öz güvenlerinin ve motivasyonlarının arttığı gözlemlenmiştir. Hayal gücü, yaratıcılık, yeni düşüncelere açık olma, zihinsel dürüstlük ve sorgulama bilimsel faaliyetlerde oldukça önemlidir. Yapılan laboratuar modelinde öğrencilerin hayalleri gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Fen ve Teknoloji öğretim programında, yapılandırıcı öğrenme yaklaşımını esas alan “yaparak-düşünerek” öğrenme etkinliklerine öğretim sürecinde önemli ölçüde yer verilmesi öngörülmüştür. Bu çalışma yukarıdakileri destekleyici türde çalışmalar olmuştur.

Öğrencinin pasif olarak kendi önüne söz, yazı, gösteri vb. şekillerde konulan bilgileri öğrenmelerinden çok, tıpkı bir bilim insanı gibi gereksinim duyulan bilgiyi ortaya çıkarmaya ve değerlendirmeye yönelik faaliyetlere girişmesi, aktif olarak bilgi oluşturma ve edinmeye çabalaması ve bunu uygun şekillerde tartışmaya sunması öğrenme olarak nitelenmektedir. Böyle bir amaca hizmet eden öğretim yöntemleri öğretmenin bir antrenör gibi öğrencileri motive eden, durumlara tanı koyan, gerektiğinde rehberlik eden, saha kenarından işleyişi yöneten, öğrencilerin yararına yeni ve özgün ortamlar hazırlayabilen, kendisi öğrenmekten bıkmayan ve sürekli araştıran özelliklere sahip olmasını gerektirir. Performans değerlendirme, öğrencilerin bilgi ve becerilerini sergileyen bir ürün veya çözüm oluşturmasını gerektiren bir alternatif değerlendirme biçimidir. Bu çalışma öğrencilerin performanslarının da değerlendirileceği bir çalışma olmuştur. Bu bağlamda bu laboratuar çalışması yukarıdakileri destekleyici temeller üzerine oturmuş bir çalışma olmuştur.

Çalışmanın hedef kitlesi ve hedef kitlenin genel özellikleri

Bu çalışma ilköğretim 4,5,6,7 ve 8 sınıf öğrencileri ile yapılmıştır. Bu çalışma alt sosyo ekonomik düzeyde olan Kahramanmaraş ili Pazarcık İlçesi Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulunda 1999–2000 eğitim öğretim yılında ve Adana İli Seyhan İlçesi Şehit İlbey Gülbey ilköğretim Okulunda 2004–2005 eğitim ve öğretim yılında yapılmıştır.

Çalışmanın yöntemi

Fen ve Teknoloji Programında; Bir öğrenci grubu içinde ortaklıklar kadar, bireysel özelliklere bağlı olarak bazı farklılıklar da bulunabilir. Bu farklılıkların nedeni cinsiyet, bireyin içinden geldiği sosyo-ekonomik çevre ve sahip olduğu özellikler, kültür, öğrenme zorlukları, özel beceriler, dili kullanma becerisi ve belirli yetersizlikler (örneğin zihinsel, duygusal, fiziksel) olabilir. Fen ve teknoloji okuryazarlığının tüm öğrencilerde geliştirilebilmesi için öğrencilerin bireysel farklılıkları, ihtiyaçları, bakış açıları, yetkinlikleri ve yetersizlikleri fark edilmeli ve programın uygulanması sırasında, kullanılan öğretim uygulamaları ve kaynaklar ile yaratılan öğrenme ortamı bu farklılıklar gözetilerek geliştirilmelidir. Bunu sağlamak için öğretmenler;

öğrencilerin öğrenme biçimleri ve hızlarının farklı olabileceğini dikkate almalı,
öğrencilerin gelişim düzeylerine ve öğrenme biçimlerine uygun, çeşitli bireysel ve işbirliğine dayalı öğrenme ortamları sağlayan materyal ve yöntemleri kullanmalı,
cinsiyet ayrımı yapmayan, öğrencilerin dil yeterlik düzeylerini, özel becerilere sahip olma, bedensel özürlü olma veya öğrenme zorluğu bulunma gibi durumlarını hesaba katan materyalleri kullanmalı,
öğretme ve öğrenme stratejilerinin bütün öğrencilerin ihtiyaç ve becerilerine uygun olduğundan emin olmalı,
öğrencilerin gelişim düzeyine uygun olan, onların ihtiyaç, ilgi ve deneyimlerini gözeten, tüm öğrencilerin öğrendiklerini göstermesine olanak tanıyan değerlendirme materyalleri geliştirmeli ve kullanmalıdır.

Şeklinde belirtilen yukarıdaki metinde bulunan öğrencilerin ihtiyacını dikkate alma konusuna uygun çalışmalar yapılmıştır.

Kullanılan materyaller/araçlar

Okul genelinde sınıflarda kullanılmayacak durumda olan perdeler.
Evlerden getirilen kullanılmayan araç ve gereçler
Her türlü katı atıklar
Görsel sanatlar araç ve gereçleri

Uygulamanın nasıl yapıldığı ve uygulama örnekleri

Materyalin nasıl geliştirildiği ve uygulama örnekleri:

Her iki ilköğretim okulunda da bu çalışmaya başlamadan önce ücretsiz Fen ve Teknoloji Kursu verilmesi için onay alınmış( Onaylar Ekte sunulmuştur) ve öğrencilere hiçbir karşılık beklemeden kurs verilmeye başlanmıştır.( Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulunda 4,5,6,7 ve 8. sınıflara, Şehit İlbey Gülbey ilköğretim Okulunda 6,7, ve 8 . sınıf düzeyinde )

Şehit İlbey Gülbey İlköğretim okulunda kısa süre çalışıldığından perdeler, proje sergisi yapılmış aşağıdaki bazı çalışmalar sadece Pazarcık Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulunda yapılmıştır.

Yapılan kursların son 5 dakikasında tüm sınıflarda öğrencilere gözlerini kapatmaları ve bir Fen ve Teknoloji Laboratuarı hayal etmeleri istenmiştir. Öğreten öğrencilerin hayallerini tek tek söz vererek aralıklarla not etmiştir. Öğrencilerin hayalleri gruplandırılarak aşağıda sıralanmıştır.

İçinde değişik hayvanların olmasını istiyorum.
Çeşitli bitkilerin olmasını istiyorum.
Laboratuar malzemelerinin kilitli dolaplarda olmasını istemiyorum. Yakından görmek ve dokunmak istiyorum.
Bilimle ilgili dergi ve kitaplar olsun istiyorum.
Diğer okullardan farklı bir laboratuar istiyorum.
Projeler yapmak ve devamlı sergilenmesini istiyorum.
Atıkları değerlendirmek istiyorum.
Rahat sandalyeler istiyorum( Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulunda kurs verilen sınıf Spor Malzeme Odası, Soyunma Odası, Arşiv, Folklor ve Bando Takımı Malzeme Deposu olarak kullanılmakta ve okulun kırık dökük sıralarında kurs yapılmaktaydı)
Televizyonda izlediğim öğrenciler gibi bizde projeler yaparak sergilemeliyiz.
Diğer okullarda olmayan araç ve gereçler bizde olsun istiyorum.
Gazetelerden ve dergilerden kestiğimiz bilim haberleri tüm arkadaşlarımla paylaşmak istiyorum.
Boş zamanlarımda deneyler yapmak istiyorum.
Bilim Tarihine önemli katkıları olan bilim adamlarını tanımak istiyorum.
Laboratuarlar malzemelerin isimlerini öğrenmek istiyorum.
Çok büyük hücre modelleri çizmek istiyorum.
Üzerine değişik canlıları çizebileceğim büyük resim kâğıtları istiyorum.
Değişik canlıları tanımak ve özelliklerini bilmek istiyorum.

Değişik şubelerden öğrencilerle yapılan kurslarda elde edilen öğrenci istekleri okulda kursa katılamayan diğer öğrencilerle paylaşılmış ve görüşleri alınmıştır. Oluşturulan istek listesi tüm şubelerdeki öğrencilerle paylaşılmıştır. Öğrencilere “Dünya Dönüyor fakat hayallerde dünyayı döndürüyor” Hayallerimizi gerçekleştirmek istiyor musunuz? Diye sorulmuştur. Öğrenciler büyük bir motivasyon ile “evet” diye haykırmışlardır.

Öncelikle okuldaki tüm sınıflar dolaşılmış ve kullanılmayan perdeler toplanmıştır. Okuldaki masa tenisi masası etrafında teneffüslerde ve boş zamanlarda hatta öğretmenin dersinin olmadığı zamanlarda öğrencilerin katılımı ile perdelerden birine laboratuar malzemelerinin resimleri çizilmiş ve isimleri yazılmıştır. Daha sonra bu çizimler öğrencilerden tarafından istenilen renklerde boyanmıştır. Tamamlanan perde laboratuarda duvara asılmış ve öğrenciler yaptıkları çalışmanın güzelliği karşısında mutlu olmuşlardır. Her gün değişik sınıflardan gelen öğrencilerle bir perdede Hücre modelleri, başka birinde Bitkiler ve sınıflandırma, başka birine Hayvanlar ve sınıflandırma, başka birine Mitoz ve Mayoz bölünme, Döllenme çizilmiş ve istenilen renklerde boyanmıştır. Başka bir perdeye Bilim Tarihinde Dönüm Noktası olan bilim adamlarının resimleri ve çalışmaları yapıştırılmıştır. Her geçen gün öğrenciler yaptıklarının mutluluğuyla sahiplenmeye başlamışlardır. Okuldaki öğrencilerin büyük bir kısmı daha neler yapabiliriz diye her an öğretmenin etrafında toplanmaya başlamışlardır.( CD deki çalışmalar görülmeden tam olarak anlaşılmayacaktır) Öğrenciler okul müdürüyle konuşarak laboratuarda bulunan spor , bando ve diğer malzemelerin boşaltılmasını istemişler ve okul müdürü tarafından yapılan olumlu çalışmalar göz önüne alınarak bu malzemeler başka bir yere taşınmıştır. Çizilen perdeler üst üst gelecek şekilde duvardaki kornişe asılmıştır. Bir perde açıldığında altında bir başkası çıkacak şekilde tasarlanmıştır. Öğrenciler Duvara bir periyodik tablo çizme istemiş ve tepegöz ile yansıtılan periyodik tablo duvara asetat üzerine çizilmiş ve boşta olan her öğrenci gelerek periyodik tabloyu tamamlamıştır. Duvarın alt kısmına Omurgalı hayvanların resimleri ve özellikleri bir pano hazırlanarak asılmıştır. Laboratuar dışına bilim dünyasında yapılan çalışmalar asılarak diğer öğrencilerin bilgisine sunulmuştur. Öğrenciler gün geçtikçe güzelleşen el emeği göz nuru çalışmalarına yenilerini ekleyerek çalışmaya devam etmişlerdir. Mehmet Akif Ersoy İlköğretim Okulu öğrencileri farklı olarak laboratuara plastik masa ve sandalye almak istemişlerdir. Öğretmen öğrencilere güvendiğini ve istenirse alınabileceğini söylemiştir. Her sınıftan bir öğrenci temsilcisi seçilmiş ve sınıfların görüşleri alınmıştır. Bu görüş kabul görmüştür. Sosyo ekonomik olarak alt düzey bir okulda 1999 yılında 40 adet sandalye ve 6 plastik masa alınması bazı öğretmenler tarafından risk olarak görülmüş ve öğretmen gerekirse ben öderim diyerek masa ve sandalyeleri öğrenci temsilcileri ile birlikte astın almıştır. Masa ve sandalyenin alındığı esnafa öğretmen kefil olmuş ve öğrenciler topladıkları paralarla ödemeleri kendileri yapmaya başlamışlardır. Öğretmeni en çok etkileyen öğrencilerin İçecek üzerine iddialı yaptıkları maçlarda içecek paralarını masaların ödenmesinde kullanıldığını öğrenmesidir. Bu istek ve güven karşısında öğretmen laboratuar kapısına “DENEY YAPALIM” yazısını ve dersinin olmadığı saatleri yazarak bu saatlerde isteyen öğrencilerin öğretmen nezaretinde istediği deneyi yapacağı ilan etmiştir. Gün geçtikçe çocuklarından laboratuar çalışmalarını duyan veliler çalışmaları ve çocuklarındaki gelişmeleri görmüş ve okula gelerek neler yapabiliriz diye sormaya başlamışlardır.

Bir aynı zamanda okulumuz öğretmeni bir veli bu çalışmalar karşısında evindeki TV okula bağışlamış, başka bir veli bir hayırseveri okula getirerek pencereleri korkuluk yaptırmış , başka bir veli çalıştığı inşaat malzemecideki patronuna anlatıp bir lavabo getirmiş , başka bir veli kapanan bir dükkandan atıl durumdaki demir rafları getirmiştir. Her gün artarak devam eden çalışmalar ve kurslarla öğrenci ve veli işbirliği zirveye ulaşmıştır.

Tüm zamanlarını güvercinlerle geçiren iki öğrenci ile konuşulmuş ve güvercinleri laboratuara getirilmiş ve öğrencilerin bu merakı kontrol altına alınmış bu kuşların sorumluluğu bu öğrencilere verilmiş ve güvercinlerle ilgili bilgileri diğer arkadaşları ile paylaşmaları istenmiştir. Laboratuara akvaryum alınmış, muhabbet kuşu getirilmiş, Tübitak bilim kitapları getirilmiş, evlerden getirilen bitkilerle botanik bahçesi oluşturulmuştur.

Fen ve Teknoloji dersinde akademik olarak başarısız olan öğrencilerde olumlu gelişmeler gözlemlenmiştir. İl genelinde yapılan sınavlarda Fen ve Teknoloji dersindeki sınıf başarıları açık bir şekilde görülmüştür.( Belgeler Ektedir) Öğrenciler değişik alanlarda projeler yapmış ve çevre okullardan öğrenciler bu çalışmaları görmek için geziler düzenlemeye başlamıştır. 2000 yılında bu ilköğretim okulunda kesit almasını, kan preparatı hazırlamayı öğrenen öğrenciler komşularından getirdikleri kamera ile video mikroskop sistemini kurarak mikroskop görüntüsünü Televizyona aktarmışlardır. İlçede Fen Bilgisi öğretmenleriyle yapılan Hizmetiçi eğitim toplantısında tüm öğretmenler ilköğretim müfettişi tarafından okula getirilmiş ve örnek gösterilmiştir . İlçeye gelen Bir Bakanlık müfettişi ilçe milli eğitim müdürü tarafından laboratuara getirilmiş ve övgüler almıştır.

Laboratuarda her öğrenciye ayrı bir görev verilerek sorumluluklarını yerine getirdikleri gözlemlenmiştir. Her şubeden sırasıyla laboratuar görevlileri seçilmiş ve temizliğine varıncaya kadar tüm sorumluluk öğrencilere verilmiştir. Raflar açık olmasına rağmen hiçbir şekilde laboratuar malzemeleri zarar görmemiştir.

Bir yılda iki defa proje sergisi düzenlenmiştir. ( Ekteki CD)

Yorum ve Değerlendirme:

Bu çalışma öğrencilerin performanslarının da değerlendirileceği bir çalışma olmuş ve öğrencilerin ihtiyacını dikkate alma konusuna uygun çalışmalar yapılmıştır. Bununla birlikte, şartları ne olursa olsun kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu almayı öğrenme, bütün öğrenciler için eğitimin önemli bir parçası olduğu görülmüştür. Yapılan çalışmalar ile öğrencilerin öğrenme ve yapmaya yönelik öz güvenlerinin ve motivasyonlarının arttığı gözlemlenmiştir. Biz Duygusu kazanan öğrenciler kendi yaptıkları çalışmalarla övünmeye başlamış ve özgüven duyguları gelişmiştir.