Üstün Yetenek Değerler ve Düzen
ÜSTÜN YETENEK DEĞERLER VE DÜZEN
Üstün Yetenekli Çocuğa Sahip Anne Baba ve Öğretmenlerin Savundukları Bazı Değerler
Anne baba ve öğretmenler kendi inançlarını ve değerlerini sözcükler ve eylemler yoluyla çocuklara mesaj olarak gönderebilir. Mesajlarda bazen ben dili yerine sen dili ve örtük sen dili kullanılarak verilen mesajlarla birlikte çocukların kişiliklerine dokunuşlar da yapılabilir. Bu, çocukların başarısı için kritik öneme sahiptir. Yapılan araştırmalara göre; ailelerin yetenek ve başarı konusunda savundukları değerlere örnekler aşağıda sıralanmıştır.
Sıkı çalışma, azim ve yüksek başarının önemine yönelik mesajlar:
Mesaj 1: Sen Üstün Yeteneklisin arkadaşlarına göre daha az çaba ile daha çok başarı elde edebilirsin!
Mesaj 2: Çaba göstermek, anlamlı ve çok çalışma önemlidir. Azim başarının anahtarıdır, çaba gösterme başarı için yetenekten daha fazla önemlidir. Çaba yeteneği telafi eder.
Eğitimin önemine yönelik mesajlar:
Mesaj 1: Alabildiğin kadar eğitim almalısın, eğitim seni ekonomik başarıya götürecektir. Şimdi ben zamanında dershaneye gitseydim, iyi eğitim alsaydım doktor olurdum. Çok çalışırsan iyi bir doktor olur paraya para demezsin.
Mesaj 2: Eğitim seni daha iyi ve donanımlı bir insan yapar. Eğitimin maddi getirileri olmasa bile değerlidir. Eğitim daha iyi bir hayat için alınacak bir bilettir.
Öz-yeterlilik, kader ve kontrolün önemine yönelik mesajlar:
Mesaj 1: Alnımızda ne yazıyorsa odur. Değiştiremeyiz, onun için kendini üzmeye ve strese girmene gerek yok, rahat ol alnında yazılı ise her engel kendiliğinden kaybolur.
Mesaj 2: Kendi kaderini kontrol edebilirsin, hayatın akışını sen ayarlarsın, engelleri istersen aşabilirsin.
Para, statü, sosyal durumun önemine yönelik mesajlar:
Mesaj 1: Bu hayatta her şey paradır. Paran olunca saygın olursun, herkes önünde eğilir. Açamayacağın kapı yoktur. Sevgi, mutluluk, dostluk bunlar o kadar önemli değildir.
Mesaj 2: Para yaşamamızda önemlidir yalnız her şey para değildir. Para bir araçtır, yaşamımızın temel amacı değildir. Bazen çok fazla parası olmayan yalnız toplumda kabul gören insanlarda az değildir.
Topluma dâhil olmanın, gönüllülüğün, toplum hizmeti vermenin önemine yönelik mesajlar:
Mesaj 1: Dernek, vakıf ve sivil toplum kuruluşları ile çalışma ve gösteri yapan, gönüllü olarak zaman ayıran insanları anlamakta güçlük çekiyorum. Bunların oldukça fazla boş zamanları var. Yapacak işleri olmadığından böyle boş işlerle uğraşıyorlar.
Mesaj 2: Yaşadığımız topluma her alanda hizmet etmeliyiz, bir sivil toplum kuruluşunda gönüllü çalışmak, insanlara ve diğer canlılara hizmet etmek çok önemlidir. Zamanı iyi yöneten bireyler bu çalışmalarda görev alarak, aktif olarak topluma fayda sağlamış olurlar.
Üstün Yetenekli Çocuklarda nasıl bir Disiplin sağlanmalı ve Kurallar neler olmalıdır?
|
9 yaşındaki ilkokul öğrencileri olan Ali, Okan, Nazlı, Seda ve Berk, Üstün Zekâlı olarak nitelendirilmelerini sağlayan 130 IQ ve üzeri zekâ derecesine sahiplerdir. Bu öğrenciler Üstün Zekâlılara eğitim veren bir eğitim kurumunda destek eğitim hizmeti almaktadırlar. Bu eğitim kurumuna geldiklerinde çantalarını eğitim odalarına rastgele atmakta ve bahçeye koşmaktadırlar. Bahçedeki oyunlarında bitkilere zarar vermekte, yiyecek ve içecek atıklarını rastgele atmaktadırlar. Laboratuarda herhangi bir çalışma tamamlandığında kullandıkları araç ve gereçleri toplamadan kurumdan ayrılmaktadırlar. Bu öğrenciler okuldaki öğretmenleri ve aileleri tarafından 130 ve üzeri IQ’ ya sahip olduklarından dolayı devamlı övülmekte ve yalnız akademik başarı üzerinden değerlendirilmektedirler. |
- Üstün Yetenekli olmak yalnız akademik alanda testlerde başarı göstermek midir?
- Üstün Yetenekli olmak demek birlikte yaşama ile ilgili bazı becerilerin göz ardı edilmesini gerektirir mi?
- Üstün Yetenekli öğrenciler ileride bilim, sanat ve sporda yapacakları çalışmalarda yalnız başarı odaklı bir geleceğe mi yönlendirilmelidir?
“Büyük olmak isteyen kendine karşı zafer kazansın: Yani disiplinli olsun” Harry Truman
Üstün Yetenekli öğrencilerin doğası gereği bazı açılardan farklı olmaları ve bu farklılıkların yadırganmasına ve zaman zaman da bu yüzden dezavantajlı duruma düşmelerine, hatta cezalandırılmana sebep olabilmektedir. Mendaglio’ya göre (2007), Üstün Yetenekli bireyler, gelişirken, hassasiyet gösterme, kendini eleştirme, duyguyu fazla yaşama ve gerçekliği, diğer çocuklardan farklı ve daha yoğun deneyimler yaşarlar. Diğerlerinden farklı düşünmeleri, daha fazla hissedebilmeleri, bilgiyi hızlı işleyip belleğe çabuk erişmelerinden dolayı, ruh halleri hızla değişebilir. Üstün Yetenekliler, bilişsel yetenekleri dolayısıyla, diğerlerinin beklentilerini çabucak anlar ve farkına varırlar. Kendi duygularının, acı veren içe kapanıklık ve özeleştirilerinin de farkında olabilirler, ama ifade etmezler.
Günümüzde Üstün Yeteneklilere eğitim veren eğitim kurumlarında çocuklarımıza akademik kaygılardan dolayı bu alanlarda uzun süre çalışmalar yapmaları için fırsatlar sunuyor muyuz?
İlkokul 4. sınıfta görsel sanatlarda Üstün Yetenekli olan çocuğunuzun etüt merkezi, dershane, sınav döngüsünden kurtarıp gelecek kaygısı taşımadan bu alanda uzun soluklu çalışmalar yapması için destekleyebilir miyiz? SBS sürecini bir ebeveyn olarak iki defa yaşadım. İlk çocuğumuzda sınavlara hazırlanmada her türlü test materyalini sağlama, ev ödevlerini yapması konusunda baskı, televizyon izleme, bilgisayar ve internet kullanımına getirilen kısıtlama gibi önlemleri almadaki titizliğimizin çocukta yarattığı stres ve baskıyı gözlemledikten sonra ikinci çocukta daha esnek bir programa döndüğümüzü belirtmek isterim. Basketbol, gitar kursu, proje yarışmaları, iller arası bilim aktiviteleri, doğa kamplarına katılan ikinci oğlum bu aktivitelere zaman ayırmasına rağmen akademik alanda başarılı bir performans gösterdi. Bazı araştırmacılara göre; ebeveyn desteği ve aşırı müdahale arasında ince bir çizgi olduğu, ev ödevi ile ilgili kurallar ve ev ödevinin çok yakından takip edilmesinin çocuklarda akademik başarıyı olumsuz etkilediği belirtilmektedir.
Yapılan araştırmalarda bilim, matematik, sanat ve sporda Üstün Yetenekli olan bireylerin ailelerinin, çocuk merkezli ev ortamları ve sıcakkanlı çocuk-ebeveyn ilişkilerinin olduğunu tespit edilmiştir. Bu aileler çocuğun enerjisini ve dikkatini aktif bir şekilde kendini geliştirecek zorlayıcı görevlere adamasına izin vererek yeni bilgi ve becerileri elde etmesini teşvik etmiş olurlar. Anne ve baba olarak, çocuğunuzun bir çocuk olarak ihtiyaçlarının diğer çocuklarla benzer olduğunu kabul etmemiz gerekmektedir. Yüksek düzeyde başarıyı bekleyen ve çocuklarını bu çalışmaları yapması için zorlayan eden aileler, çocuklarda oluşacak psikolojik baskının nelere yol açabileceğini düşünmelidirler.
Kaynakça
Bildiren, A., Üstün Yetenkli Çocuklar, 2011, Anne babalar ve eğitimciler için yol gösterici bir kılavuz, Doğan Kitap, İstanbul
Öznacar M.D.&Bildiren A., 2012.Üstün Zekalı Çocukların Eğitimi ve Eğitsel Bilim Etkinlikleri, Anı Yayıncılık, Ankara
Tuncay N.& Öznacar M.D., 2014. Sanal Düşler ve Özel Gerçekler, Özel Eğitim Gerektiren Bireyşer ve Uzaktan Eğitim ,Anı Yayıncılık, Ankara
Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...