Üstün Yetenekli Çocuğa Sahip Olmak
ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUĞA SAHİP OLMAK
Üstün yetenek çocuğun sahip olduğu sürekli, mutlak ve kesin bir durum mudur?
Müzik, dil sanatları alanlarında, matematik problemlerini çok küçük yaşlarda çözmede büyük başarılar gösteren çocuğunuz sonraları bu alanlarda yaşıtlarıyla aynı başarıyı gösterir hale gelebilir. Küçük yaşlarda bu alanlarda çok az gelişme gösteren çocuğunuz ilerleyen yıllarda proje yarışmalarında, sanatsal aktivitelerde ödüller olabilir ve okulda sportif aktivitelerde takım kaptanı veya okul temsilcisi olabilirler.
Ebeveynler olarak çocuklarımızdaki farklılıkları abartmak ve Üstün Yetenekli olmanın daha kaliteli bir insan olmak gibi yansıtılması da doğru değildir. Bazı ebeveynler Üstün Yetenekli çocuklarının ayrıcalıklı, seçkin ya da seçilmiş olduğu gibi düşüncelere de kapılmaktadır. Aslında “Üstün Zekâlı” ve ” “Üstün Yetenekli” vurgusu diğer çocukların daha az değerli olduğu mesajı verebilir mi?
Üstün Yetenekli çocuklar sosyo-ekonomik geçmişleri ve deneyimleri, aile yapısı ve aile dinamikleri içinde; yetenek, yaratıcılık, isteklendirme, enerji, güven, mizaç ve sosyal beceriler yönünden farklı özellikleri gösterirler. Gelişimsel olarak da; bazıları tüm bilişsel alanlarda gelişmiş, bazıları sosyal becerileri ve duygusal öz-düzenlemede zekâ yaşı ile orantılı bir seviyede, bazıları ise yalnızca yaşına uygun küçük kas ya da kaba motor becerilerinde olgunluk sergilemektedir. Çocuğunuz farklı öğrenme ihtiyacı olan her çocuk kadar benzersiz ve eşsizdir. Onu farkı kılan bu benzersizliği ve yeteneklerini ortaya çıkarma ve geliştirme süreci bir ebeveyn olarak zor bir süreçtir. Aslında tüm çocukların öğrenme ihtiyaçları karşılanacak şekilde farklılaştırılmış öğretim sağlanması hedeflerimiz arasında olmalıdır.
Bazı yetişkinler Üstün Yetenekli çocukların anti depresif, garip ve uyumsuz davranışlar sergilediklerini düşünebilmektedirler. Üstün Yetenekli çocuklar birçok durumda genel bir duygusal yoğunluk göstermektedir. Üstün Yetenekli bir çocuğun ebeveyni olmak birçok zorluğu da beraberinde getirmektedir.
Doğuştan getirdiğimiz yetenek çaba gösterilmeden ve geliştirilmeden belirli bir yere kadar bireyleri taşıyabilir.
Günümüzde Üstün Yeteneklilere eğitim veren eğitim kurumlarında çocuklarımıza akademik kaygılardan dolayı bu alanlarda uzun süre çalışmalar yapmaları için fırsatlar sunuyor muyuz?
İlkokul 4. sınıfta görsel sanatlarda Üstün Yetenekli olan çocuğunuzun etüt merkezi, dershane, sınav döngüsünden kurtarıp gelecek kaygısı taşımadan bu alanda uzun soluklu çalışmalar yapması için destekleyebilir miyiz? SBS sürecini bir ebeveyn olarak iki defa yaşadım. İlk çocuğumuzda sınavlara hazırlanmada her türlü test materyalini sağlama, ev ödevlerini yapması konusunda baskı, televizyon izleme, bilgisayar ve internet kullanımına getirilen kısıtlama gibi önlemleri almadaki titizliğimizin çocukta yarattığı stres ve baskıyı gözlemledikten sonra ikinci çocukta daha esnek bir programa döndüğümüzü belirtmek isterim. Basketbol, gitar kursu, proje yarışmaları, iller arası bilim aktiviteleri, doğa kamplarına katılan ikinci oğlum bu aktivitelere zaman ayırmasına rağmen akademik alanda başarılı bir performans gösterdi. Bazı araştırmacılara göre; ebeveyn desteği ve aşırı müdahale arasında ince bir çizgi olduğu, ev ödevi ile ilgili kurallar ve ev ödevinin çok yakından takip edilmesinin çocuklarda akademik başarıyı olumsuz etkilediği belirtilmektedir.
Yapılan araştırmalarda bilim, matematik, sanat ve sporda Üstün Yetenekli olan bireylerin ailelerinin, çocuk merkezli ev ortamları ve sıcakkanlı çocuk-ebeveyn ilişkilerinin olduğunu tespit edilmiştir. Bu aileler çocuğun enerjisini ve dikkatini aktif bir şekilde kendini geliştirecek zorlayıcı görevlere adamasına izin vererek yeni bilgi ve becerileri elde etmesini teşvik etmiş olurlar. Anne ve baba olarak, çocuğunuzun bir çocuk olarak ihtiyaçlarının diğer çocuklarla benzer olduğunu kabul etmemiz gerekmektedir. Yüksek düzeyde başarıyı bekleyen ve çocuklarını bu çalışmaları yapması için zorlayan eden aileler, çocuklarda oluşacak psikolojik baskının nelere yol açabileceğini düşünmelidirler.
Kaynakça
Bildiren, A., Üstün Yetenkli Çocuklar, 2011, Anne babalar ve eğitimciler için yol gösterici bir kılavuz, Doğan Kitap, İstanbul
Öznacar M.D.&Bildiren A., 2012.Üstün Zekalı Çocukların Eğitimi ve Eğitsel Bilim Etkinlikleri, Anı Yayıncılık, Ankara
Tuncay N.& Öznacar M.D., 2014. Sanal Düşler ve Özel Gerçekler, Özel Eğitim Gerektiren Bireyşer ve Uzaktan Eğitim ,Anı Yayıncılık, Ankara
Görüntülenme Sayısı: hesaplanıyor...